Pielgrzymowanie do sanktuariów Pańskich w Karpatach Polskich
Streszczenie
W rozmieszczeniu przestrzennym polskich ośrodków pielgrzymkowych wyraźnie zaznacza się region Karpat. Obecnie funkcjonuje tam ponad 120 katolickich sanktuariów (tj. około 15% ogółu polskich ośrodków pielgrzymkowych). Zdecydowana większość – 90 ośrodków (75% ogółu) związana jest z kultem maryjnym. W grupie 14 sanktuariów Pańskich, jakie obecnie funkcjonują w Karpatach Polskich, główną rolę odgrywają sanktuaria pasyjno-maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej (sanktuarium o randze międzynarodowej) i Kalwarii Pacławskiej (sanktuarium o randze ponaddiecezjalnej)
Pierwsze sanktuaria Pańskie związane z kultem cudownych wizerunków Chrystusa powstały w Karpatach Polskich w XVI w. W XVII w. powstają tu sanktuaria kalwaryjskie związane z kultem Męki Pańskiej (Kalwaria Zebrzydowska i Kalwaria Pacławska). W sumie do końca XVIII w. w granicach dzisiejszych Karpat Polskich powstało 10 Pańskich ośrodków pielgrzymkowych. W odróżnieniu od pozostałych regionów pielgrzymkowych Polski, wszystkie sanktuaria Pańskie w Karpatach Polskich powstały przed 1945 r.
Analizując przestrzenne rozmieszczenie analizowanych ośrodków pielgrzymkowych, widoczna jest ich lokalizacja wzdłuż dolin głównych rzek karpackich: Soły, Dunajca, Białej, Ropy i Wisłoka.
Współczesna sieć sanktuariów Pańskich w Karpatach Polskich jest dziedzictwem wielowiekowej tradycji. Tworzą ją sanktuaria, w których czczone są cudowne wizerunki Dzieciątka Jezus, Przemienienia Pańskiego, Chrystusa Cierpiącego i Ukrzyżowanego, a także kalwarie i sanktuarium eucharystyczne. Pomimo iż analizowane sanktuaria stanowią tylko 12% ogółu karpackich ośrodków pielgrzymkowych, to od początku XVII w. zaznaczyły trwałą obecność w sieci sanktuariów w tym regionie Polski. Z przeprowadzonych badań wynika, że ruch pielgrzymkowy do analizowanych ośrodków pielgrzymkowych wykazuje z każdym rokiem tendencję wzrostową, a głównymi czynnikami, które mają na to wpływ są tradycje pątnicze, walory krajobrazowe regionu, walory historyczne i architektoniczne kościołów sanktuaryjnych, troska o rozwój kultu i praca duszpasterska opiekujących się sanktuarium księży lub zgromadzeń zakonnych oraz rozwój komunikacji.
Kolekcje
- Artykuły / Articles [16126]