Nadzieja, strata i rozwój

Trzebiński, Jerzy; Zięba, Mariusz

Nadzieja, strata i rozwój

Abstract

Celem artykułu jest prezentacja rozwiniętej konceptualizacji nadziei podstawowej. Odwołując się do teorii Eriksona, nadzieję podstawową należy rozumieć jako ogólne przeświadczenie o sensowności oraz przychylności świata wobec ludzi. Przeświadczenie to jest wcześnie nabywane w pierwszych kontaktach dziecka z bliskimi osobami i stanowi ważną podstawę dalszego rozwoju psychicznego. Silna nadzieja sprzyja konstruktywnemu radzeniu sobie z sytuacją zagrożenia lub rozpadu tadu poznawczego i emocjonalnego wykształconego przez jednostkę i jej partnerów w kontaktach z otoczeniem. Zbudowano narzędzie badające siłę nadziei (BHI-12) o satysfakcjonujących parametrach. Zaprezentowane wyniki pierwszych badań pozytywnie weryfikują nasze hipotezy. Stwierdzono, że w podobnych trudnych sytuacjach życiowych ludzie o silniejszej nadziei wykazują bardziej adaptacyjne sposoby radzenia sobie i że występują u nich bardziej konstruktywne zmiany na poziomie postaw i uznawanych wartości. Okazało się, że nadzieja podstawowa odgrywa w tych sytuacjach większą rolę regulacyjną niż optymizm i wiara we własny sukces. Stwierdzono pozytywny związek siły nadziei z zadowoleniem z życia i zdrowiem psychicznym, a negatywny z lękiem, objawami psychosomatycznymi i depresyjnością.

Description

After Erikson's (1963, 1964) conceptualization, a new theory of basie hope is proposed. Basic hope is considered as a fundamental constitu-ent of an individual's world view, mostly unconscious and very early leamed. It consists of belief in two characteristics of the world: its higher order and sense and its generał positivity toward human being. 12 - Items Basic Hope Inventory (BHI-12) was developed to measure the strength of the basie hope. The first data indicate that basie hope correlates positively with adaptive reactions to personal loss and with constructive long-term conseąuences of it and that these correlations are autonomous from optimism and hope for success (Snyder 1994). Basic hope seems to predict positive effects of a psychotherapy, it correlates positively with well-being and negatively with anxiety, depres-sion and psychosomatic symptoms.