Dylematy budżetowego wspierania inwestycji rolniczych

Kulawik, Jacek

Dylematy budżetowego wspierania inwestycji rolniczych

Abstract

Inwestycje rolnicze są kluczową determinantą wzrostu i rozwoju ekonomicznego tego sektora, jego elastyczności i stabilności oraz poprawy położenia dochodowego i cywilizacyjnego producentów rolnych. Z drugiej natomiast strony, ich finansowanie stanowi poważne wyzwanie. Wynika to z typowego dla rolnictwa powolnego cyrkulowania kapitału, niskich i wysoce zmiennych stóp kreacji funduszy własnych i nadwyżki pieniężnej. Do tego dochodzą, mocno akcentowane przez ekonomię keynesistowską i postkeynesistowską, zawodności i niekompletności rynków finansowych, a szczególnie kredytu, w otoczeniu rolnictwa. W takich to warunkach w większości krajów świata budżet angażuje się w sferę inwestycji rolniczych. Wsparcie to najczęściej ma charakter bezpośredni, a więc oddziaływuje na potencjał finansowy rolnictwa, i na skutek mechanizmów ekonomii politycznej ma tendencję do utrwalania się. Dlatego też metody oceny efektywności budżetowej pomocy inwestycyjnej powinny równocześnie uwzględniać jej aspekty alokacyjne, redystrybucyjne i stabilizacyjne. Z dokonanego w artykule przeglądu wyników badań empirycznych wynika, że efektywność tej pomocy jest zazwyczaj niska i może nawet pogłębiać problemy rozwojowe sektora rolnego, prowadząc do podejmowania kolejnych interwencji publicznych. Pożądane byłoby zatem, aby politycy rolni i twórcy programów budżetowego wspierania inwestycji rolniczych więcej uwagi poświęcali tworzeniu klimatu pośrednio zachęcającego do ich podejmowania i udostępnianiu instrumentów zwrotnych.