Elementy idei słowiańskości Zygmunta Szczęsnego Felińskiego a myśl Jana Pawła II
Loading...
Elementy_idei_słowiańskości_Zygmunta_Szczęsnego_Felińskiego_a_myśl_Jana_-Pawła_II.pdf (306.17 KB)
Authors
Date
2016
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Papieski Wydział Teologiczny w Warszawie − Collegium Joanneum
Using this material is possible in accordance with the relevant provisions of fair use or other exceptions provided by law. Other use requires the consent of the holder.
Abstract
W działalności duszpasterskiej i pisarskiej arcybiskupa Warszawy Zygmunta Szczęsnego Felińskiego możemy dostrzec zainteresowanie problematyką słowiańską, chociaż nie jest to zagadnienie wiodące w jego twórczości. Zastanawia się on nad przymiotami właściwymi Słowianom przede wszystkim po to, by zachęcać ich do rozwoju etycznego i walki z narodowymi wadami. Troszczy się o narodową tożsamość Słowian, o ich język, kulturę. Podkreślając prawo każdego narodu do wolności i niepodległego bytu, zwraca uwagę na los narodów słowiańskich ciemiężonych przez imperium osmańskie. W stosunkach międzynarodowych podkreśla konieczność postępowania zgodnego z zasadą braterstwa ludów oznaczającą rezygnację z narodowego egoizmu, wyrzeczenie się przemocy i chęci podboju. W jego pracach pojawia się idea konfederacji wolnych narodów. Wyraźnie podkreśla rolę chrześcijaństwa jako fundamentu praw człowieka i narodu oraz podstawy braterstwa ludów. Dostrzega także niebezpieczeństwo deformacji idei słowiańskiej, groźbę jej politycznej instrumentalizacji, usprawiedliwiania narodowych wad a nawet zbrodni. W nauczaniu Jana Pawła II można dostrzec pewne nawiązania do właściwej dla Felińskiego recepcji idei słowiańskiej w perspektywie wiary chrześcijańskiej. Występują jednak także pewne odrębności. U papieża Słowianina bardziej widoczna jest perspektywa ekumeniczna, potrzeba spotkania chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu, silniej uwydatnia się perspektywa uniwersalistyczna. Obydwaj jednak zarówno Zygmunt Szczęsny Feliński, jak i Jan Paweł II wyrażają troskę o wolność i tożsamość narodową Słowian. Nawiązując do doświadczeń polskiej historii wskazują na potrzebę budowania w Europie nowych relacji między narodami opartych na zasadzie braterstwa ludów, tak by także słabsze narody i ich kultury odnalazły należne sobie miejsce.The interest in Slavic issues is visible in the pastoral activity and the writings of the Archbishop of Warsaw Zygmunt Szczęsny Feliński, although it is not a core element of his work. He discusses the distinctive features of the Slavic people in order to encourage them to develop their ethics and fight their national faults. He expresses his concern for the national identity of the Slavs, their language and culture. By stressing the right of each nation to freedom and independence, he turns our attention to the fate of the Slavic people oppressed by the Ottoman Empire. Feliński puts emphasis on following the principle of the brotherhood of nations in the international relations, which entails the necessity to give up national egotism, reject violence and the desire to conquer other nations. Furthermore, the question of confederation of free nations comes up in his work. He stresses the role of Christianity as the foundation of human rights and of the nations, as well as the basis for the brotherhood of peoples. At the same time he is aware of the possible danger of distorting the Slavic idea and using it as a means to justify national faults or even crimes. In the teaching of Pope John Paul II some references to the reception of the Slavic idea in the perspective of the Christian faith, close to Feliński’s understanding, can be found. Nevertheless, there are also some differences between the two thinkers. The Slavic pope highlights the ecumenical perspective and the need of a meeting between the Christian East and West more strongly. He also puts a bigger emphasis on the universalist perspective. Both Zygmunt Szczęsny Feliński and John Paul II express their concern for the freedom and the national identity of the Slavs. In reference to the Polish historical experiences, both of them point out the need to build new relationships between nations based on the principle of the brotherhood of peoples, so that the weaker nations and their cultures can find the place they deserve.
Description
Keywords
Citation
Grzegorz Bachanek, Elementy idei słowiańskości Zygmunta Szczęsnego Felińskiego a myśl Jana Pawła II, "Warszawskie Studia Teologiczne" 2016, nr 3, s. 219-231.