Zdrowie priorytetem politycznym państwa – analiza i rekomendacje
Loading...
Raport IOZ_ZPPP.pdf (11.75 MB)
Date
2013
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Instytut Ochrony Zdrowia
Abstract
Raport składa się z dwóch części. Pierwsza z nich – Polityka zdrowotna priorytetem politycznym państwa – zawiera informacje i analizy dotyczące najważniejszych zmian demograficznych: starzenia się i depopulacji Polski. Są w niej opisane konsekwencje, jakie te zmiany niosą dla systemu opieki zdrowotnej, w tym medycznej i społecznej, a także dla rynku pracy, relacji społecznych i gospodarki. Prezentowane są także informacje o stanie zdrowia ludności Polski, głównych ryzykach zdrowotnych i kosztach chorób. Raport w pierwszej części opisuje aktualny system opieki zdrowotnej, jego finansowanie, wady i zalety oraz wyzwania, jakie przed nim stoją wobec niskiej efektywności, niedoborów kadrowych i niezgodnej z potrzebami alokacji środków finansowych. Prezentuje dane GUS i ZUS na temat polskiego rynku pracy oraz kosztów wypłaty rent i zasiłków chorobowych. Wskazuje, że zdrowie ludności jest ważnym czynnikiem wpływającym na konkurencyjność gospodarki, dobrobyt kraju i jego mieszkańców. We wnioskach podkreśla, że w najbliższych latach niezbędna jest zmiana sposobu myślenia o zdrowiu i jego ochronie. Konieczne jest przekierowanie działań: z dotychczas skoncentrowanych na medycynie naprawczej do profilaktyki i prewencji. Zasadnicze znaczenie dla skuteczności tych działań będzie miała edukacja nakierowana na indywidualną odpowiedzialność za zdrowie. Sprawa ta winna stać się przedmiotem debaty publicznej oraz znaleźć odbicie w zasadach finansowania opieki medycznej. W ciągu najbliższych 30 lat będziemy zmagać się z rosnącymi kosztami chorób związanych z wiekiem, m.in.: układu sercowo-naczyniowego, mózgu, cukrzycy, nowotworów. Z uwagi na zmiany w proporcjach pomiędzy populacją niepracujących i pracujących, a także wzrost oczekiwań społecznych, staniemy przed koniecznością dostarczania większej liczby świadczeń o wyższej jakości, przy jednocześnie mniejszych zasobach i ograniczonych środkach finansowych. Wyzwaniem będzie zatem efektywność i jakość opieki zdrowotnej, a także znalezienie racjonalnych proporcji pomiędzy finansowaniem świadczeń ze środków publicznych i prywatnych oraz alokacją zasobów i kadr medycznych. Kluczową rolę w kształtowaniu i wspieraniu takich postaw odgrywa polityka państwa, która zdrowie powinna uczynić priorytetem politycznym. Priorytetem, którego odzwierciedleniem powinna być długoterminowa, konsekwentnie realizowana strategia społeczna i gospodarcza, obecna w każdej polityce, począwszy od centralnego szczebla państwa, a skończywszy na gminie. Zdrowie rozumiane jako dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, obecne w polityce jako jeden z najważniejszych priorytetów, przekłada się na rozwój i dobrobyt całego społeczeństwa. Umiejscowienie go już teraz w centrum myślenia o przyszłości i oczekiwaniach Polaków pozwoli, zdaniem autorów, na stopniowe i ewolucyjne dojście do rozwiązań, które będą zaspokajały zmieniające się potrzeby Polaków. W drugim punkcie części Polityka zdrowotna priorytetem politycznym państwa są zaprezentowane obszary – opieki medycznej, społecznej, rynku pracy, przemysłu i usług – w których zmiany i inwestycje mogą lepiej niż dotychczas służyć zdrowiu. Autorzy prezentują propozycje potrzebnych zmian w organizacji systemu opieki medycznej, dostosowujących go do zmian demograficznych. Głównym, proponowanym kierunkiem jest przesunięcie leczenia ze szpitali do specjalistycznego lecznictwa ambulatoryjnego i podstawowej opieki zdrowotnej, zgodnie z hasłem – kto nie musi, nie powinien leżeć w szpitalu. W punkcie tym przedstawiona jest także propozycja działań, które zapewniłyby ciągłość i koordynację opieki nad pacjentem. Jest w nim mowa o miarach efektywności, benchmarkingu finansowym i operacyjnym szpitali, a także planowaniu inwestycji. System opieki medycznej powinien być oparty na zasadach stosowności, subsydiarności i substytucji, w którym skuteczne i wysokiej jakości leczenie odbywa się na możliwie najniższym szczeblu opieki medycznej, dzięki praktycznemu stosowaniu compliance i adherence, substytucji generycznych, a tam, gdzie wymaga tego stan zdrowia pacjenta, leków innowacyjnych i zindywidualizowanej terapii. W punkcie tym znajdują się także propozycje dotyczące rynku pracy i roli pracodawców, których wprowadzenie na szeroką skalę może przyczynić się do wydłużenia życia w zdrowiu. Ważnym obszarem rozważań autorów są te, które wiążą się z sektorem zdrowia, a które nie dotyczą wyłącznie opieki medycznej i społecznej, ale także edukacji, przemysłu czy usług. Autorzy uzasadniają, dlaczego warto inwestować w zdrowie, także poprzez inwestycje w kadry medyczne, nie ograniczając ich wyłącznie do lekarzy i pielęgniarek, ale także szerzej – w specjalistów zdrowia publicznego, edukatorów zdrowotnych czy dietetyków. Punkt ten kończy się wnioskami i rekomendacjami – zdrowie musi być w centrum uwagi państwa i jego instytucji, musi stać się ważne nie tylko w sferze deklaracji, ale w codziennym życiu każdego z nas. Wspieranie takich postaw przez zorganizowane działania państwa, samorządu terytorialnego czy organizacji pozarządowych przyniesie efekty. Druga część – Cele i priorytety zdrowotne państwa – wychodząc od analizy dotychczasowej polityki zdrowotnej państwa oraz aktualnych i przyszłych potrzeb zdrowotnych Polaków, kreśli propozycję rozwiązań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli. Przedstawia oceny zebrane podczas konsultacji i wywiadów nt. realizacji zapisów Konstytucji RP dotyczących zdrowia oraz aktualnie realizowanego Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015. Formułuje rekomendacje, w jaki sposób zdrowie uczynić rzeczywistym priorytetem państwa, a także proponuje, jakie obszary ochrony zdrowia i medycyny naprawczej winny być pierwszoplanowymi w kolejnym Narodowym Programie Zdrowia.