The Polish-Swedish and Swedish-Polish Parallel Corpus for exploring language contacts through translation
Loading...
15_Gruszczyńska_Leńko-Szymańska_von-Waldenfels.pdf (709.96 KB)
Date
2016
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Instytut Lingwistyki Stosowanej UW
Using this material is possible in accordance with the relevant provisions of fair use or other exceptions provided by law. Other use requires the consent of the holder.
Abstract
Artykuł ma na celu zaprezentowanie prac związanych z powstawaniem korpusu równoległego współczesnych polskich i szwedzkich tekstów literackich. Przedstawia także wyniki badania pilotażowego porównującego za pomocą danych równoległych językowe wykładniki emocji w obu językach i ich wzajemnych tłumaczeniach. Polsko-szwedzki i szwedzko-polski korpus równoległy powstaje w Pracowni Badań Skandynawistycznych na Wydziale Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Planowany jest na około 10 milionów tokenów i wykorzystywany będzie w badaniach dotyczących powiązań językowych w tłumaczeniach oraz wpływu przetłumaczonych tekstów na wzajemne postrzeganie języków i kultur. Zawierać będzie polskie i szwedzkie teksty literackie opublikowane w obu językach w ostatnich 20 latach waz z ich tłumaczeniami na oba języki. Wersja pilotażowa korpusu liczy obecnie około 750 000 wyrazów i obejmuje trzy współczesne szwedzkie powieści przetłumaczone na język polski oraz jedną powieść i 14 opowiadań w języku polskim wraz z ich szwedzkimi przekładami. Minikorpus został zrównoleglony na poziomie zdań przy użyciu pakietu LFAligner 4.0, a jego polska część została otagowana przez Treetagger. Interfejs został oparty na pakiecie ParaVoz, oryginalnie stworzonym dla projektu ParaSol. Badanie pilotażowe z wykorzystaniem minikorpusu osadzone zostało w teorii wymiaru kultur, której autorem jest Geert Hofstede. Przeprowadzono je pod kątem sposobu tłumaczenia na oba języki wybranych jednostek leksykalnych związanych z emocjami z pola semantycznego polskiego rzeczownika strach oraz szwedzkiego skräck. Wyrazy odnoszące się w obu językach do tej emocji zostały uszeregowane pod względem intensywności. Następnie rzeczowniki w języku polskim zostały zestawione z ich szwedzkimi ekwiwalentami tłumaczeniowymi występującymi w korpusie i porównane pod względem mocy. Ta sama procedura została zastosowana dla rzeczowników polskich i ich szwedzkich odpowiedników. Wydaje się, że wyniki badania, które ze względu na niewielką objętość korpusu należy traktować bardzo ostrożnie, potwierdzają hipotezę, według której różnice w emocjonalności wyrażanej językowo po polsku i po szwedzku mają odzwierciedlenie w przekładach. Kultura szwedzka charakteryzuje się słabszym i bardziej stonowanym sposobem wyrażania emocji w porównaniu z kulturą polską. Tłumacze polscy wybierają zazwyczaj ekwiwalenty, które (biorąc pod uwagę parametr intensywności) są silniejsze od jednostek językowych użytych w szwedzkim oryginale. Widoczna jest także odwrotna tendencja w tłumaczeniach z języka polskiego na język szwedzki. Oznacza to, że oprócz innych wymiarów wskazanych przez Geerta Hofsteadego, kultura polska i szwedzka różnią się także pod względem emocjonalności. Jednak, aby potwierdzić wiarygodność wstępnych wyników, badania zostaną powtórzone na dużym korpusie docelowym.
Description
Gruszczyńska, Ewa; Leńko-Szymańska, Agnieszka, red. (2016). Polskojęzyczne korpusy równoległe. Polish-language Parallel Corpora. Warszawa: Instytut Lingwistyki Stosowanej, pp. 250-267.