Występowanie cukrzycy typu I u młodych pacjentów i znaczenie w  ich życiu edukacji terapeutycznej

Góra, Dariusz

Występowanie cukrzycy typu I u młodych pacjentów i znaczenie w ich życiu edukacji terapeutycznej

Abstract

Rozwój człowieka zależy od prawidłowego przebiegu procesów wzrastania, czyli zwiększania wymiarów i masy ciała, różnicowania, polegającego na morfologicznej specjalizacji narządowej i kształtowaniu typowych proporcji ciała, oraz dojrzewania, czyli doskonalenia funkcjonalnego i integracji międzynarządowej w jednolity, pełnosprawny organizm. Szereg chorób ma istotny wpływ na tempo wzrastania oraz wzrost ostateczny. Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i / lub działania insuliny. Hiperglikemii towarzyszą zaburzenia gospodarki białkowej i tłuszczowej. Przewlekła hiperglikemia prowadzi do uszkodzenia i zaburzeń funkcji wielu narządów i układów. Cukrzyca jest chorobą społeczną, a liczba nowych zachorowań systematycznie wzrasta. Na świecie obecnie choruje 371 mln ludzi. Szacuje się, że liczba ta wzrośnie do 552 mln w roku 2030. Chorobowość w skali globalnej kształtuje się na poziomie 8,3%, nieco niższa jest w Europie i wynosi 6,7%. W Polsce liczba chorych, według danych szacunkowych, osiągnie 4 mln w roku 2025. Cukrzyca typu 1 jest chorobą spowodowana postępującym uszkodzeniem komórek B wysp trzustki. Proces prowadzi do całkowitej utraty endogennego źródła insuliny. Ten typ cukrzycy dominuje w wieku rozwojowym w populacji kaukaskiej. W Europie jest drugą po astmie oskrzelowej najczęstszą chorobą przewlekłą wśród dzieci i młodzieży. Obserwuje się ciągły wzrost zapadalności na cukrzycę w wieku rozwojowym i czterokrotny wzrost przewiduje się w okresie 20 lat, do roku 2025. Najwięcej nowych zachorowań przy- pada na wiek 5–9 lat. Co szczególnie niepokoi, poza wzrostem zapadalności, to szybkie obniżanie się wieku zachorowań. Polska należy do krajów o wysokiej zapadalności. Cukrzyca typu 1 (DM1) jest jedną z najczęściej występujących chorób przewlekłych wieku rozwojowego, występując z porównywalną częstością u obu płci. Najwyższy roczny wskaźnik zapadalności występuje w Finlandii (64/100 000/rok), a najniższy w Chinach i Wenezueli (0,1/100 000/rok). W Polsce w ostatnim dwudziestoleciu notuje się systematyczny wzrost zapadalności do średniej wartości 12,44/100 000/rok.