Ksenologie

Ksenologie

Abstract

Nowy interdyscyplinarny, monograficzny tom jest w historii cyklu „Perspektywy Ponowoczesności” szczególny, bo znacząco metarefleksyjny. Ośrodek Badawczy Facta Ficta pokazuje w nim w sposób bezpośredni, że pomieszanie sfery społecznej i kulturowej w jego nazwie nie jest przypadkowe. Trawestując Foucaulta, można powiedzieć, że w ramach badań Ośrodka związki między kulturą i polityką są permanentne i fundamentalne. Nieprzypadkowo w motcie do jednej części książki redaktorzy tomu „obnażają chwyt” i wprost przytaczają źródło nazwy Ośrodka, cytat z „Jutrzenki”: „Facta. Tak, facta ficta. Wszyscy historycy mówią o rzeczach, które nie istniały poza ich wyobraźnią”. Nietzsche pisze w nim dość wąsko o dyskursach historii – ale czyż dzieje ludzkich konfliktów nie są zarazem wyimaginowaną historią i topografią tak swojskości, jak i obcości? A zatem proponowany monograficzny projekt badawczy zajmuje się właśnie „mapowaniem obcości”. W tak zatytułowanym błyskotliwym wstępie do rozważań zacytowana jest, pomiędzy wieloma innymi, intrygująca myśl Waldenfelsa (wyraźnego, intelektualnego patrona całej publikacji): Obce należy do tego, co nas nachodzi. Nie gdy jest sobie daleko – ale gdy nas „nachodzi”. Taka jest perspektywa tomu – obcości nie poznamy, nie doświadczając uzurpacji i złudzeń swojskości. Zbliżymy się do obcego tylko wtedy, gdy poprzez refleksyjną postawę u-JA-rzmimy niepokoje związane z tym „najściem”. Nasze porządki symboliczne w swej pozornej „samowitości” doświadczają nieustannie tak realnych, jak i wyimaginowanych inwazji zewnętrzności. Oznaczenie wielu z nich wartościującą kategorią obcości omawiane jest w kolejnych rozdziałach „Ksenologii” uporządkowanych w czytelnym koncepcie dyskursywnych doświadczeń Facta i mimetycznych narracji Ficta.