Polskie podziemie na Kurpiowszczyźnie w latach 1945-1948. Zarys problemu

Abstract

Po wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny Kurpiowszczyzny rozpoczęła się walka z podziemiem, aresztowania i wywózki żołnierzy AK do ZSRR. Prowadziły ją początkowo oddziały NKWD poruszając się za jednostkami frontowymi, traktując wszelką konspirację jako wrogie działanie na zapleczu wojsk radzieckich. W wyniku takich działań aresztowano ponad 130 osób. Aresztowania miały charakter represyjny i celem ich była likwidacja osób związanych z działalnością niepodległościową. W styczniu 1945 roku na terenie gminy Myszyniec NKWD aresztowała 23 osoby związane z AK, m.in. komendanta AK w Myszyńcu ppor. Kazimierza Stefanowicza „As”. W pierwszych miesiącach 1945 roku władze „lubelskie” utworzyły w Ostrołęce starostwo, następnie Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (PUBP), Komendę Powiatową MO oraz sieć wiejskich posterunków MO. Na zubożoną ludność kurpiowską nałożono wysokie kontyngenty. Autor omawia rozwój podziemia na Kurpiowszczyźnie, jego strukturę, działania i rolę miejscowej społeczności wspierającej podziemie niepodległościowe w walce z komunistami.