Widoki zapożyczone w zabytkowych ogrodach rezydencjonalnych – problematyka ochrony

Abstract

Widoki zapożyczone są ważnym elementem kompozycji ogrodowej, często nie docenianym. W wielu przypadkach mogą być traktowane jako jeden z głównych czynników tworzących genius loci zespołów architektoniczno-ogrodowych. W związku z tym istotne jest wypracowanie odpowiednich metod badawczych, po zwalających na analizę widoków i ich zmian w funkcji czasu oraz waloryzacji po szczególnych powiązań widokowych. W części analitycznej szczególnie pomocne są cyfrowe modele terenu. Umożliwiają one badanie zarówno ekspozycji obecnej - rzeczywistej jak i historycznej. Niezwykle trudna okazuje się waloryzacja widoków zapożyczonych i wyznaczenie odpowiednich stref ochronnych. Wytypowanie obiektywnych kryteriów oceny wydaje się wręcz niemożliwe. Programy komputerowe są przydatne jedynie w analizowaniu mierzalnych elementów obrazów. Jednak części cech nie da się ująć w taki sparametryzowany sposób. Ochrona powiązań widokowych może być bardzo dobrym sposobem na zachowanie najbardziej wartościowych elementów krajobrazu. Według polskiego prawa jedynym sposobem na ich kompleksową ochronę jest wprowadzanie odpowiednich zapisów w miejscowych planach zagospodarowania.