Szatan ożywiony - zespół wierzeń demonicznych generujący problem procesów o czary w Polsce w XV-XVIII wieku

Abstract

W czasach nowożytnych lęk był wszechobecny, wprawdzie Bóg zmienił swoje Średniowieczne oblicze, jednak mimo to miał znaczny wpływ na zachowania społeczne i jednostkowe. Lęk przed Bogiem powodował w ludziach narastanie niepokoju i strachu, prowadzących do irracjonalnych wierzeń i oskarżeń. Powszechnie szerzone przez kościół wizje Sądu Ostatecznego i tego wszystkiego, co rzekomo miało go poprzedzać skutecznie pobudzało wyobraźnię ludzi, a następujące po sobie epidemie chorób utwierdzały masy w słuszności tych wizji. Wszystkie te niepokoje doprowadziły do powstania irracjonalnych wyobrażeń dotyczących szatana, który u progu nowożytności zyskał potężną moc i ciało fizyczne. Celem artykułu jest wykazanie, że zmiana wizerunku diabła, jaka dokonała się na przełomie Średniowiecza i Nowożytności, stała się przyczynkiem do zmiany myślenia ówczesnych ludzi, doprowadzając do irracjonalnych zachowań i oskarżeń o czary.