Nieletnie macierzyństwo- problem ogólnoświatowy

Abstract

Raporty międzynarodowe dotyczące sytuacji nieletnich matek nie napawają optymizmem, szczególnie te, które dotyczą mieszkanek Afryki, Azji Południowej, czy Europy Wschodniej. Praca socjalna z młodymi matkami i ich rodzinami oznacza dla pracowników i ośrodków pomocy pokonywanie wielu przeszkód. Przykładowo pracownicy socjalni w omawianych krajach europejskich muszą uporać się z niechęcią swoich klientek do zmiany życia i uniezależnienia się ich od zasiłków. W krajach rozwijających się muszą dodatkowo stawić czoła tradycji i przywódcom religijnym oraz plemiennym. Ośrodki pomocy bez względu na kontynent chcąc dokonać wnikliwej diagnozy uwzględniającej specyfikę nieletniego rodzicielstwa, jako jednego z typów rodzin niepełnych muszą pokonywać bariery tkwiące w przepisach prawa, w środowisku lokalnym, nawiązać współpracę z organizacjami rządowymi i pozarządowymi. Muszą też pamiętać, że skuteczne i szerokie wspieranie rodziny wymaga zmiany sposobu jej postrzegania, która niestety bardziej traktowana jest jak klient, petent, pacjent, którym trzeba „zarządzać”, a nie pełnoprawny, autonomiczny partner działań pomocowych i wspierających [ Biernat, Przeperski, 2015]. Każda rodzina posiada niezbędne siły do swojego rozwoju, ale wiele rodzin potrzebuje uaktywnienia drzemiącego w nich potencjału. Niezbędnym tego warunkiem jest dostarczenie im różnorodnego wsparcia. Jego istotą jest połączenie sił rodziny oraz sił środowiska lokalnego. Analiza badań realizowanych w krajach Europy i Ameryki Północnej pozwala wysnuć jeden wspólny wniosek: nieletnie matki to najczęściej córki nieletnich matek, nie pracujące i pracy nie szukające. Bez wykształcenia, zawodu, perspektyw, uzależnione od zasiłków, o postawie roszczeniowej, przekazujące ten model życia następnym pokoleniom[Kempińska 2012 a, 2013, 2015 a, b, Wellings, 2007, Suellentrop, Flanigan, 2006, Berrewaerts, Noirhomme-Renard, 2006]. Jak w takiej sytuacji można pomóc rodzinie?; Jak powinna przebiegać pomoc, która by jeszcze bardziej nie uzależniała, nie ubezwłasnowolniała? Czy pomoc nieletnim matkom ma tylko ograniczać się do wsparcia materialnego?