Prawo do nienaruszalności mieszkania a oględziny i eksperyment procesowy w procesie karnym

Siostrzonek-Sergiel, Adrianna

Prawo do nienaruszalności mieszkania a oględziny i eksperyment procesowy w procesie karnym

Abstract

Przedmiotem poniższych rozważań są czynności oględzin miejsca i eksperymentu procesowego w mieszkaniu prywatnym pod kątem konstytucyjnej ochrony nienaruszalności mieszkania. Skoro Konstytucja RP gwarantuje każdemu, że wkroczenie w prawo do nienaruszalności mieszkania może nastąpić jedynie na podstawie i w granicach ustawy, to należy przyjrzeć się rozwiązaniom kodeksu postępowania karnego, czy są wystarczająco precyzyjne i przewidują stosowne mechanizmy przed ewentualnym przekroczeniem granic dozwolonej ingerencji. W pierwszej kolejności autorka odniosła się do zakresu pojęcia mieszkanie, stojąc na stanowisku, że należy go rozumieć szeroko, także jako pomieszczenia przynależne (jak piwnice, strychy, loggie, garaże), jak również pojazdy i domki letniskowe. Tylko takie szerokie rozumienie pojęcia mieszkanie pozwala na stwierdzenie, że pojazdy i domki letniskowe są objęte nie tylko zakazem nielegalnego przeszukania, ale także nielegalnego przeprowadzenia oględzin i eksperymentu procesowego. Decyzja o wkroczeniu do mieszkania celem przeprowadzeniu oględzin lub eksperymentu powinna następować na podstawie postanowienia wydanego przez organ procesowy (chyba że następuje w ramach czynności w niezbędnym zakresie), która powinna być zaskarżalna na każdym etapie postępowania karnego przez osoby, których prawa zostały lub mogły zostać naruszone (bez względu na to czy są stroną postępowania karnego). Jak również zaskarżeniu powinny podlegać czynności wykonawcze oględzin i eksperymentu. Tylko przyznanie szerokich uprawnień do składania zażaleń na czynności związane z oględzinami mieszkania i przeprowadzania tam eksperymentu procesowego dają ochronę prawa do nienaruszalności mieszkania. Dla pełniejszej ochrony prawa do nienaruszalności mieszkania wydaje się konieczne wprowadzenie również do kodeksu postępowania karnego zapisu, zgodnie z którym czynności oględzin i eksperymentu procesowego jeśli mają mieć miejsce w pomieszczeniach mieszkalnych, powinny być przeprowadzone w sposób właściwy dla przeszukania takich pomieszczeń. Dotyczy to w szczególności czasu przeprowadzania czynności oraz zabezpieczania znalezionych podczas oględzin rzeczy zawierających tajemnice.

The subject of the following considerations are doing inspection of the locus in quo and the experimental reconstruction of the scene of crime in a private apartment for constitutional protection of inviolability of the home. Since the Constitution guarantees everyone that interference into the right the inviolability of the home may be made only on the basis and within the limits of the Act, it is necessary to look at the solutions of the Code of Criminal Procedure, are sufficiently precise and provide appropriate mechanisms against possible interference exceeding the permissible boundaries. First, the author has referred to the concept of an home, taking the view that it should be interpreted broadly, as well as the associated facilities (such as basements, attics, loggias, garages), as well as vehicles and cottages. Only such a broad interpretation of the concept of home leads to the conclusion that the vehicles and cottages are covered not only the prohibition of illegal searches, but also illegal conduct crime scene investigation and experimental reconstruction. The decision to embark upon the purpose of carrying out crime scene investigation of the apartment or the experimental reconstruction should take place on the basis of a decision issued by a judicial body (unless followed in step as necessary), which should be open to challenge at every stage of the criminal proceedings by persons whose rights have been or could be affected (regardless of whether they are party to the criminal proceedings). Moreover, inspection of the locus in quo and experimental reconstruction should be open to challenge. Only granting broad powers to make complaints on activities related to visual inspection of the apartment and carry out an experimental reconstruction where they give the process protect the right to inviolability of the home. Beside, for a more complete protection of the right to inviolability of the home seems to be necessary to introduce the Code of Criminal Procedure regulation, according to inspection of the locus in quo and experimental reconstruction if they take place in home, should be conducted in a manner appropriate to search. This concerns in particular the time to carry out the activities and securing found during the investigation items containing secrets.