Efektywność energetyczna w Polsce. Przegląd 2015

Abstract

Na początku tegorocznego raportu zamieszczamy badania dotyczące stanu energetycznego istniejących budynków jednorodzinnych ogrzewanych za pomocą węgla. Postanowiliśmy dokładniej przebadać ten segment budynków, gdyż stanowią one znaczną większość zasobu domów jednorodzinnych, a także główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza pyłami i rakotwórczymi wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi w Polsce. Obraz jaki wyłania się z badań wskazuje na pilną potrzebę szerokiego instrumentu wspierającego właścicieli domów w wymianie źródeł ciepła oraz poprawie efektywności energetycznej budynków, w których mieszkają. Oprócz diagnozy dotyczącej istniejących budynków przedstawiamy raport przygotowany z firmą BuildDesk dotyczący nowych budynków jednorodzinnych, z którego wynika, że inwestorzy coraz chętniej stosują ponadstandardowe technologie zwiększające efektywność energetyczną budynków, a konstruktorzy i architekci uczą się jak takie budynki projektować. Niestety, nadal utrzymywana jest fikcja polegająca na deklarowaniu stosowania biomasy do ogrzewania budynków, co na papierze pozwala wykazać odpowiedni poziom zużycia energii pierwotnej lecz nie ma przełożenia na rzeczywiste ograniczenie jej wykorzystania. Przeprowadziliśmy także analizę barier hamujących modernizację budynków jednorodzinnych oraz zbadaliśmy jakie funkcje powinien spełniać i jakie cechy powinien posiadać system wsparcia dla sektora budynków jednorodzinnych (zostały one szczegółowo omówione w rozdziale „Instrument finansowania termomodernizacji w budownictwie jednorodzinnym – opinie ekspertów”). Nasza analiza pokazuje, że taki instrument powinien umożliwiać dostęp zarówno do dotacji jak i kredytu, a więc posiadać charakter instrumentu mieszanego. Powinny go charakteryzować proste procedury dotacyjne i kredytowe. Konieczna jest promocja zarówno w zakresie instrumentu jak i zmiany postaw. Niezmiernie ważne jest by w zakresie prac remontowych uwzględnić wymianę źródła ciepła (u osób korzystających z przestarzałych pieców na paliwa stałe). Pokazujemy doświadczenia czeskie, stanowiące wyśmienity przykład wdrażania dobrej polityki państwa, przynoszącej korzyści zarówno obywatelom jak i państwu („Jak Czesi poradzili sobie z programem wsparcia modernizacji budynków jednorodzinnych”). Przedstawiamy również opis doświadczeń we wdrażaniu różnych programów wspierania termomodernizacji budynków jednorodzinnych w takich krajach jak Irlandia, Niemcy, Wielka Brytania oraz Francja. Mamy nadzieję, że posłużą one jako inspiracja w przygotowywaniu polskiego instrumentu na rzecz poprawy efektywności energetycznej domów jednorodzinnych. W tegorocznym przeglądzie przedstawiamy również poglądy przedstawicieli banków na to czym powinien charakteryzować się instrument wspierania termomodernizacji domów jednorodzinnych, tak aby w jego wdrażaniu chciały uczestniczyć również banki. Rozwiązanie takie jest stosowane z powodzeniem w Niemczech, gdzie wsparcie udzielane jest poprzez oddziały banku KfW.