Wysoko wykwalifikowani wewnątrzunijni migranci w Warszawie – w przestrzeni społecznej czy w transnarodowej przestrzeni przepływów?

Abstract

Podczas gdy coraz więcej badań w naukach społecznych koncentruje się na problematyce migracji i integracji imigrantów z krajów trzecich do Unii Europejskiej (UE), niniejsza praca zwraca uwagę na kwestię wewnątrz-unijnej mobilności i integracji. Artykuł prezentuje wyniki badania na temat adaptacji wysoko wykwalifikowanych migrantów z innych krajów UE przebywających w Warszawie czasowo (do pięciu lat). Badanie z Brytyjczykami, Francuzami i Niemcami pokazało, w jaki sposób konstruują oni przestrzenie społeczne, w których na co dzień funkcjonują. Życie w perspektywie krótkiego trwania, ograniczone ich wzmożoną mobilnością przestrzenną, doprowadziło do wypracowania szczególnych strategii adaptacyjnych, w których stałym elementem stał się proces odtwarzania przestrzeni społecznych. Odtwarzane są przede wszystkim relacje z innymi ekspatami i przedstawicielami społeczności lokalnej, które są selektywne (nawiązywane z ekspatami i Polakami o określonych cechach), ograniczone przestrzennie (rozwijane w wybranych przestrzeniach) i czasowo (z założenia na krótki czas). Pomimo częstej zmiany miejsca zamieszkania migranci czasowi podtrzymują relacje z rodzinami i przyjaciółmi w kraju pochodzenia. Ich transnarodowa przestrzeń społeczna, w której funkcjonują, jest elastyczna pod względem zasięgu i siły – podczas gdy relacje nawiązywane w Polsce są selektywne i ograniczone czasowo, to więzi z bliski w kraju pochodzenia są trwałe i długookresowe. Badanie obnażyło też genderowy wymiar konstruowania transnarodowych przestrzeni społecznych. Praktyki życia codziennego kobiet mają na celu budowanie poczucia ‘swojskości’ i ‘stabilizacji’ i stanowią przeciwwagę dla ‘płynności’ i ‘zmienności’ będącej konsekwencją funkcjonowania ich rodzin w ciągłej mobilności.

While there is a growing body of social research on migration and integration of immigrants from third countries arriving into the European Union (EU), this paper draws attention to the intra-EU mobility and integration processes. It is doing so by presenting results of a research on social adaptation practices of highly skilled migrants from other EU countries that temporarily live in Warsaw (i.e. up to five years). The research with people of British, French and German nationality has demonstrated how they create everyday social spaces. Short-term perspective on their own life activities that are driven by their spatial mobility, contributes to development of specific adaptation strategies in which reproduction of the social space constitutes a stable component. Relations with other immigrants and local residents are reproduced and they are selective (created with Poles and other expats of similar traits), spatial (developed in specific places) and temporal (assumed to be short-term). Relations with family and close friends are sustained despite leading a hyper-mobile life. Their transnational social space is flexible regarding its scope and strenght – while social relations in Poland are selective and temporary, social ties sustained with family members and close friends outside Poland are stable and long-term. The research has also exposed a gender dimension in the transnational spaces creation with women who play active role in their reproduction. Everyday practices of women create a sense of ‘familiarity’ and ‘stability’ and constitute a counterbalance for ‘fluidity’ and ‘changeability’ around which mobile lives of their families evolve.