Kodeksy etyczne robotów bojowych

Abstract

Zastosowanie robotów w działaniach bojowych przynieść może rewolucyjne zmiany w zakresie techniki, doktryny i organizacji struktur militarnych. Wprowadzenie do uzbrojenia autonomicznych robotów bojowych postrzegane jest często jako otwarcie puszki Pandory, która w bliżej nieokreślonej przyszłości doprowadzić może do tragicznych skutków, nawet do zagłady ludzkości. Obawy te podsycane są przez wytwory kultury (przede wszystkim literaturę oraz film) spod znaku science-fiction. Już w sztuce Karela Čapka R.U.R. (Rossumovi Univerzální Roboti) – Uniwersalne roboty Rossuma z roku 1921, która wprowadziła do języka nauki i kultury słowo „robot”, roboty zwracały się przeciwko ludziom. W bliższej perspektywie jednak wyzwaniem jest przede wszystkim etyczny wymiar przeniesienia decyzji dotyczącej życia i śmierci na maszyny. Z jednej strony robotyzacja postrzegana jest jako indykator tzw. wojny post-ludzkiej (post-human warfare), z drugiej być może jest ona naturalnym etapem ewolucji wojen w kierunku zwiększenia dystansu między walczącymi, z technologią traktowaną zgodnie z duchem Marshalla McLuhana, który widział w niej tylko protezę przedłużającą ludzkie ciało. Tekst podejmuje problematykę kontrowersji związanych z budową „komputerowej moralności”, odpowiadając na pytania, jakie założenia towarzyszą temu przedsięwzięciu i jakimi drogami próbuje się je realizować. Koncentruje się przede wszystkim na wyzwaniach związanych z opracowaniem kodeksu etycznego robotów bojowych, przyjmując jako punkt wyjścia prawa robotyki Asimova.

The use of robots in warfare could bring the revolutionary changes in technology, doctrine and military organization. Introducing of autonomous combat robots is often considered as opening the Pandora’s box. It may lead to tragic results including human extinction. This anxiety is fueled by science fiction literature and movies. It is enough to mention 1921 Karel Čapek’s play R.U.R. (Rossum’s Universal Robots), where the term “robot” come from – the robots eventually had stood out there against the humans. However, in the short term, the main challenge is the ethical dimension of transferring life and death decision to machines. On the one hand, robotisation is perceived as an indicator of post-human warfare. On the other hand, it is a natural step in the evolution towards increasing the distance between combatants, and technology is only a prosthetic extinction of a human body (as Marshall McLuhan said). The paper raises the controversies over the creation of “computer morality”, focusing on the challenges and the possible ways to overcome them. Much attention is paid to the problem of laws of robotics, and the starting point is Asimov’s Laws.