Odpowiedzialność cywilnoprawna względem pacjenta za błąd w sztuce medycznej

Abstract

Współcześnie coraz częściej występują przypadki dochodzenia roszczeń przez pacjenta za błąd w sztuce medycznej na drodze postępowania cywilnego. Dotychczas przeważająca w tej mierze odpowiedzialność karna nie dawała bowiem należytej satysfakcji pacjentowi. Chodzi bowiem o uzyskanie przez niego rekompensaty za uszczerbek na zdrowiu w postaci odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Przez wiele lat panowało przekonanie, że lekarz nie ponosi odpowiedzialności cywilnej, jako że jest nieomylny i pewnych błędów uniknąć się nie da. W orzecznictwie obserwuje się tendencję do traktowania takich błędów w kategoriach teorii obiektywnej, niezależnej od konkretnej osoby czy okoliczności. Odpowiedzialność deliktowa lekarzy wspomagana jest odpowiedzialnością kontraktową zakładu leczniczego, niezależnie od tego, czy chodzi o zakład publiczny czy niepubliczny. W orzecznictwie przyjmuje się, że zakład ponosi odpowiedzialność nie tylkoza tzw. winę organizacyjną, lecz także za czyny lekarzy i personelu medycznego. Warto dodać, iż w odniesieniu do publicznych zakładów opieki zdrowotnej lekarz oraz personel medyczny posiada status funkcjonariusza państwowego, a za ich działania odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa. W przypadku pielęgniarki oraz położnej, mimo iż ustawodawca przesądził o samodzielnym charakterze wykonywanego przez nie zawodu, w większości przypadków będzie to odpowiedzialność pracownicza, a w konsekwencji odpowiedzialność cywilnoprawna za wyrządzoną pacjentowi szkodę z jej wyłącznej winy spadnie na pracodawcę z prawem regresu. Pacjent nie będzie zatem narażony na ograniczenia wynikające z prawa pracy, chyba że byłaby to szkoda wyrządzona umyślnie. Podobnie kształtuje się odpowiedzialność innego personelu medycznego.