Streszczenie
Tekst stanowi wprowadzenie do 3 tomu 'Pism rozproszonych' Zygmunta Glogera (Białystok 2016). Autor omawia wybrane kwestie z obfitej twórczości autora 'Encyklopedii staropolskiej', przede wszystkim napięcie, jakie zachodzi pomiędzy kulturą oralną a kulturą słowa drukowanego w kontekście potrzeby alfabetyzacji XIX-wiecznego społeczeństwa polskiego. Wypracowuje Gloger w tym zakresie własne, autorskie rozwiązania, m.in. powołania serii wydawniczej "Biblioteczki Ludowej", która miała być zarazem formą zachowania i promocji zamierającej tradycji ludowej, jak też materiałem dydaktycznym - 'podręcznikiem' nauki czytania dla mieszkańców wsi.