Fascynacje pograniczem w dwudziestowiecznej myśli filozoficznej i antropologicznej - Bachtin, Todorov, Buber, Levinas

Abstract

„Pogranicze” to słowo-klucz współczesnej humanistyki, rozumiane szeroko (biorąc pod uwagę zarówno jego aspekt geograficzny, kulturowy jak i interpersonalny) dotyczy wielu paradygmatów współczesnej nauki. W niniejszym szkicu kategorię pogranicza powiążemy z myślą filozoficzną Michaiła Bachtina, Tzvetana Todorova, Martina Bubera i Emmanuela Levinasa. Pogranicze to spotkanie „ja” z innym (tym „ja” lub innym może być jednostka, grupa, kultura), nieuniknione i stanowiące o sensie życia, oparte na niewspółobecności (Bachtin, Todorov), odpowiedzialności (Buber, Levinas), pełnym oddaniu, obustronnym wzbogaceniu światopoglądowym (kulturowym), sprawiedliwości, próbie przezwyciężania różnic, rozbieżności w kwestiach fundamentalnych.