Właściwości geologiczno-inżnierskie i mikrostrukturalne glin lodowcowych zanieczyszczonych substancjami ropopochodnymi

Abstract

W artykule przedstawiono charakterystykę mikrostruktury gruntu niezanieczyszczonego (NS) oraz gruntu zanieczyszczonego (SR) in situ olejem napędowym (ON). Dokonano również analizy zmian uziarnienia, gęstości właściwej szkieletu gruntowego, granic konsystencji oraz wskaźnika plastyczności w zależności od stopnia zanieczyszczenia past gruntowych. Badania mikrostrukturalne przeprowadzono na próbkach NNS, natomiast do badań parametrów geologiczno-inżynierskich przygotowano serię past zawierających 0, 2, 4, 8, 12, 16 % wagowych ON w stosunku do suchej masy gruntu. Pomiary uziarnienia, przeprowadzone metodą pipetową i mikroagregatową, wykazały wzrost zawartości frakcji piaskowej, a spadek zawartości frakcji pyłowej i iłowej wraz ze wzrostem zanieczyszczenia. Większy zakres zmian uziarnienia uzyskano z badań metodą mikroagregatową. Wartości granicy skurczalności, plastyczności i płynności oraz wskaźnika plastyczności wzrosły, a gęstości właściwej szkieletu gruntowego zmalały wraz ze wzrostem zawartości ON. Spadek wartości gęstości właściwej szkieletu gruntowego jest związany z adsorpcją węglowodorów na ziarnach i cząstkach mineralnych. Badania mikrostrukturalne wykonane z zastosowaniem Skaningowego Mikroskopu Elektronowego (SEM) oraz programu komputerowego STIMAN wykazały wzrost porowatości, liczby mezoporów, średnich i maksymalnych wartości obwodu, powierzchni i średnicy porów w SR. Mikrostruktura SR stała się bardziej izotropowa, na co wskazują spadek wartości wskaźnika anizotropii mikrostruktury i liczby porów szczelinowatych oraz wzrost średniej wartości współczynnika formy porów.