Egzogenne i endogenne czynniki rozwoju regionalnego. Podkarpacie na tle polskich regionów, w: Regionalny wymiar procesów transformacyjnych, red. A. Tuziak, B. Tuziak, Warszawa

Abstract

Prezentowany referat jest próbą refleksji nad rolą czynników zewnętrznych i wewnętrznych w procesie rozwoju regionalnego Polski, ze szczególnym uwzględnieniem województwa podkarpackiego. W warstwie teoretycznej referat z jednej strony odwoływał się będzie roli kapitałów: społecznego, ludzkiego, kulturowego. W referacie pojawią się nawiązania klasycznych tekstów Pierre’a Bourdieu, Roberta Putnama, Jamesa Colemana czy też Francisa Fukuyamy, podnoszących problem kapitału społecznego, kulturowego i ludzkiego. Z drugiej zaś strony pojawią się także odwołania do teorii rozwoju regionalnego, które podkreślają istotność roli kapitałów w procesie wzrostu gospodarczego regionów. W świetle badań dotyczących dysproporcji w rozwoju regionów, podkreśla się, że to właśnie różnice w jakości kapitału społecznego, kulturowego i ludzkiego są często przyczyną utrzymujących się, czy nawet pogłębiających się, różnic w poziomach rozwoju krajów oraz regionów. Województwo Podkarpackie poprzez swoje położenie geograficzne jest jednym z najbardziej na wschód wysuniętych obszarów Unii Europejskiej. W związku z tym samo położenie umieszcza województwo Podkarpackie na peryferiach Zjednoczonej Europy. Podkarpackie, wraz z innymi województwami tzw. ściany wschodniej zaliczane jest do grupy regionów dysponujących najmniejszym potencjałem rozwojowym. Analiza zróżnicowania kapitałów w regionach Zjednoczonej Europy, ze szczególnym uwzględnieniem województwa Podkarpackiego, stanowić będzie próbę odpowiedzi na pytanie czy istniejące obecnie różnice w jakości zasobów o charakterze endo- i egzogennym będą w najbliższej przyszłości determinować pogłębianie się dysproporcji w rozwoju regionalnym Polski. Osobnym zagadnieniem poruszonym w referacie będzie problem polaryzacji przestrzennej zasobów powyższych kapitałów w Polsce i regionach UE.