Implementacja idei europejskiego zielonego ładu na bazie społecznej gospodarki rynkowej determinantą zarządzania w realizacji założeń zrównoważonego rozwoju

Abstract

Dyskurs, odnoszący rzeczywistość do wieloaspektowości zrównoważonego rozwoju, wydaje się nabierać nowego oblicza. Naukowcy wraz z politykami – poddawanymi presji społecznej, zastanawiają się jak zatrzymać destrukcyjne działania człowieka, ograniczające przyszłym pokoleniom możliwości dostępu do zasobów Ziemi. Wydaje się, że wymiana poglądów, szczególnie w gronie tych naukowców czy adeptów miłośników nauki, którzy będą odpowiedzialni za swoją przyszłość i perspektywę dla kolejnych pokoleń, wymaga pogłębienia i poszerzenia zarówno pola, jak i uczestników dyskursu. Stąd ta monografia, która stanowi swoistą platformę wymiany myśli i poglądów (bowiem dochodzi tu do zderzenia marzeń z zastaną rzeczywistością), nabiera szczególnego znaczenia, bowiem pozwala zapoznać się z punktem widzenia autorów poszczególnych części i rozdziałów na zrównoważony rozwój, a w konsekwencji ukazuje kierunki rozwoju nauki. W kolejnych częściach i rozdziałach podjęte zostaną starania, aby wykazać, że pojęcia zrównoważonego rozwoju nie należy odnosić tylko do gospodarki leśnej czy rybołówstwa, jak wskazywał na początku XVIII wieku Hans Carl von Carlowitz, kiedy to uwrażliwiał ludzkość na konieczność odtworzenia pozyskiwanych z natury dóbr (odnosił się do zrównoważonej gospodarki leśnej), ale i do przetwarzanych przez człowieka zasobów. I rzecz dotyczy nie tylko przetwarzania surowców, ale i przeformowania postrzegania idei. W obliczu rabunkowej działalności człowieka i destruktywnego działania na środowisko, trzeba mieć świadomość korelacji materii i ducha nauki, co pozwoli kolejnym pokoleniom na korzystanie z zasobów pozostawionych im do wykorzystywania przez przodków. Część I. Architektura, urbanizacja i zarządzanie środowiskiem wektorami zrównoważonego rozwoju, rozpoczynają rozważania Kacpra Cholewy rozdziałem pt.: Inspekcja Nadzoru Budowlanego gwarantem zrównoważonego rozwoju zabudowy w miastach, miasteczkach i wsiach. Celem rozdziału jest udzielenie odpowiedzi na pytania związane z funkcjonowaniem Inspekcji w Polsce, w szczególności w aspekcie stania na straży i kształtowania zrównoważonego rozwoju zabudowy w miastach, miasteczkach i wsiach. Z kolei Anatol Jaśkowiec, Laura Anna Ruszel, w rozdziale pt.: Chiński dylemat zrównoważonego rozwoju - między ochroną środowiska a bezpieczeństwem energetycznym, przeprowadzili prawno-ekonomiczną analizę głównych programów restrukturyzacji sektora energetycznego, a także problemów i przeszkód wynikających z wymogu utrzymania bezpieczeństwa energetycznego przy uwzględnieniu ochrony środowiska naturalnego. Zaś Natalia Nieużyła przenalizowała Poczucie obowiązku dbania o środowisko na tle postępującego zagrożenia kryzysem ekologicznym. Rozdział Piotra Oskwarka, pt.: Architektura krótkotrwała: wpływ nadmiernego i chaotycznego budowania na środowisko i społeczeństwo, podejmuje próbę odpowiedzi na kwestie jakości współczesnej architektury, porównując je ze statystyką aktywności rozwoju branży. Na zakończenie pierwszej części Damian Stachura obrazuje System zarządzania środowiskowego w zrównoważonym rozwoju. W części II – Modyfikacja systemu edukacji w dążeniu do zrównoważonego rozwoju - Joanna Frask rozważa Równoważenie rozwoju dorastających mistrzów. W oczekiwaniu na kolejnych Leonardów. Z kolei rozdział Barbary Górny, pt.: System edukacji i motywacji w dążeniu do zrównoważonego rozwoju, jest próbą wykazania, że system edukacyjny jest skuteczny w kształtowaniu pożądanych postaw człowieka w zakresie ochrony środowiska tylko wtedy, gdy jest w równym stopniu wspierany przez system motywacyjny. Zaś Sławomir Morel, Anna Gogola, w opracowaniu pt.: Wariantowość oraz zmienność wzorców aktywności posturalnej małych dzieci – systematyczny przegląd literatury, prezentują przegląd istniejącej literatury, co pozwoli lepiej zrozumieć mechanizmy wpływające na proces rozwoju bardzo młodego człowieka, tym samym przysłuży się do pogłębienia wiedzy diagnostycznej. Część III. Aspekty socjologiczne determinantą nieuchronności realizacji idei zrównoważonego rozwoju otwiera Michał Gzik rozdziałem pt.: Determinanty uczestnictwa we współpracy międzynarodowej miast na rzecz zrównoważonego rozwoju. Analiza na przykładzie międzynarodowej sieci miejskiej „Eurocities”, podejmując się odpowiedzi na pytanie: czy kryteria takie jak przynależność państwowa, rodzaj członkostwa oraz populacja miasta, determinują uczestnictwo w wybranych projektach, realizowanych przez sieć Eurocities. Z kolei Stanisław Kostanek, w wypowiedzi pt: Teatr współczesny jako instytucja otwierająca na dialog - najważniejszy składnik zrównoważonego rozwoju, zwraca uwagę na ważne, a często niedostrzegane w powszechnym odbiorze aspekty teatralności ‒ nadzwyczajną zdolność kreowania wspólnoty, wywoływania silnych emocji; podkreśla także znaczenie i funkcje, jakie we współczesnej rzeczywistości pełni teatr amatorski oraz edukacja teatralna. W rozdziale autorstwa Martyny Lichaczewskiej, pt.: Zachowania proekologiczne jako element zrównoważonego rozwoju na przykładzie mieszkańców Białej Podlaskiej, przedstawiono poziom świadomości ekologicznej społeczeństwa – oparty o badania ankietowe przeprowadzone wśród mieszkańców Białej Podlaskiej – dotyczący degradacji środowiska, co skłania do refleksji oraz ukazuje, co wpływa na zachowania ludzi i na co warto zwrócić uwagę, by polepszyć obecną sytuację w świecie. W rozdziale pt.: Uchodźcy klimatyczni jako wyzwanie dla zrównoważonego rozwoju Agata Szwed dokonuje oceny wzajemnych powiązań między zjawiskiem uchodźstwa klimatycznego (jako nieuchronnej negatywnej konsekwencji zmian klimatu) a procesem zrównoważonego rozwoju. Anglojęzyczną części pt.: Mulidimensional nature of sustainable development otwiera rozdział pt.: Odonata in a human-engineered world: Potential and threats [Ważki w przekształconym przez człowieka świecie: szanse i zagrożenia], w którym Nikola Góral podejmuje zagadnienie roli i statusu ważek (Odonata) w siedliskach przekształconych przez człowieka. Omówione zostają potencjalne zagrożenia, jakie niesie antropopresja dla bioróżnorodności owadów wodnych, w tym wpływ pułapek ekologicznych oraz zmian klimatycznych i postępującej eutrofizacji wód. Z kolei rozdział pt.: Turning black into green – revitalization of brownfields on the example of golf courses [Rewitalizacja terenów post-industrialnych na przykładzie pól golfowych] autorstwa Igi Józefiak dotyczy rewitalizacji terenów postindustrialnych na przykładzie pól golfowych, wskazując na duży potencjał zawarty w terenach poprzemysłowych dla rozwoju golfa, pod warunkiem, że tereny będą odpowiednio oczyszczone i zarządzane w sposób zrównoważony. Aleksandra Kołecka, w rozdziale pt.: Conception of Assimilative Education (CAsE) as a way to the sustainable development of disabled people. [Koncepcja Edukacji Asymilacyjnej (CAsE) jako droga do zrównoważonego rozwoju osób z niepełnosprawnością], podjęła próbę naświetlenia problemu adaptacji i asymilacji osób niepełnosprawnych, podkreślając znaczenie bariery psychologicznej będącej źródłem i podstawą dla innych ograniczeń napotykanych przez osoby niepełnosprawne. Opracowana i przedstawiona w artykule Koncepcja Edukacji Asymilacyjnej (CAsE) jest odpowiedzią na wynikłe potrzeby i próbą przełamania bariery psychologicznej stanowiącej zagrożenie dla równowagi życiowej jednostki. Patrycja Pichnicka, w rozdziale pod tytułem: Sustainable development and mass culture: cultural hegemony, symbolic violence and cultural appropriation in the popular culture. [Zrównoważony rozwój i kultura masowa: hegemonia kulturowa, przemoc symboliczna i przywłaszczenie kulturowe w kulturze popularnej], ukazała opracowanie narzędzi, użytecznych w badaniu problematyki relacji międzykulturowych i podjęła próbę odpowiedzi na pytanie: czy wszelkie międzykulturowe zapożyczenia muszą koniecznie wpisywać się w kategorie władzy i dominacji: albo w kategorię hegemonii kulturowej, albo w kategorię kulturowego przywłaszczenia? W części V. Operacjonalizacja procesów badawczych zawarto rozdział stricte badawczy, w którym Sebastian Dudek próbuje odpowiedzieć na pytanie: Czy adsorbenty zawierające lantanowce mogą okazać się pomocne w procesie usuwania arsenu? Niniejsza monografia, wydana dzięki przychylności władz uczelni jak i Wydawnictwa PWSZ w Raciborzu, wpisuje się w dyskurs o roli uczelni dydaktycznej w rozwoju nauki1. Wydaje się, że nie należy pomniejszać roli uczelni dydaktycznych, które przecież przygotowują kadry dla uczelni badawczych, zatem zarówno kadra jak i studenci powinni mieć szansę publikowania swoich dokonań, przemyśleń czy sprawozdań z badań, co z kolei umożliwia im bezpośredni kontakt w nauką przez duże N. A ponadto pomaga w rozwoju naukowym, między innymi poprzez wymianę myśli, co ma szczególne znaczenie wtedy, gdy ta następuje na płaszczyźnie zrównoważonego rozwoju – lecz nie jako nie do końca realizowanego zadania, a raczej jako wyzwania stojącego przed przyszłymi pokoleniami.