Koalicje w systemie politycznym Nowej Zelandii. Od klasycznych do sieciowych porozumień

Abstract

Monografia jest poświęcona polityce koalicyjnej w Nowej Zelandii po 1993 roku. Wówczas to Nowozelandczycy podjęli w referendum decyzję o istotnej transformacji systemu wyborczego z większościowego na mieszany. Autor odpowiada na pytania o to, jak zmiana ordynacji wpłynęła na proces formowania gabinetów, na ile zróżnicowane pozostają strategie koalicyjne partii dużych (formujących koalicje) i partii małych (dopełniających koalicje) oraz w jaki sposób afiliacja ideologiczna ugrupowań politycznych determinuje ich aktywność sojuszniczą. Praca składa się z trzech części: wprowadzenia do problematyki nowozelandzkiego systemu politycznego (rozdział I), teoretycznej rewizji tradycyjnego modelu formowania gabinetów koalicyjnych (rozdział II) oraz empirycznej analizy dotychczas formowanych sojuszy parlamentarnych i gabinetowych w Nowej Zelandii (rozdział III). Monografia jest studium przypadku, osadzonym w paradygmacie neoinstytucjonalnym. Autor wykorzystuje instrumentarium analizy systemowej oraz proponuje zaaplikowanie wybranych narzędzi analizy sieciowej do wizualizacji przebiegu negocjacji koalicyjnych. Wnioski z przeprowadzonych badań uprawniają do postawienia tezy, że istnieją takie okoliczności, które uniemożliwiają partiom politycznym podpisywanie klasycznych umów koalicyjnych, a jednocześnie nie stanowią na tyle silnej bariery, by przeszkodzić w skutecznym kooperowaniu na arenie parlamentarnej bazującym na innej formie porozumień – tak zwanych kontraktach wsparcia (w tym najpopularniejszym z nich – confidence and supply agreement). Ta innowacyjna forma kooperacji prowadzi w konsekwencji do „rozmycia” klasycznych w nauce o polityce dychotomicznych pojęć: „rząd – opozycja” oraz „gabinet mniejszościowy – gabinet większościowy”. Proces ten znalazł swoje odzwierciedlenie w autorskiej redefinicji sekwencyjnego modelu formowania gabinetu zaproponowanej w niniejszej pracy.