Gramatyczne wykładniki honoryfikatywności w języku japońskim epoki Heian – analiza na podstawie fragmentu „Genji monogatari”

Abstract

Celem artykułu była próba przedstawienia ogólnego zarysu modelu funkcjonowania kategorii honoryfikatywności w japońskim tekście literackim z okresu Heian. Przedstawione zostały sposoby traktowania honoryfikatywności w językoznawstwie japońskim, a następnie - wychodząc od pragmatycznego modelu omawianej kategorii - autor starał się zaanalizować wykładniki gramatyczne keigo, które pojawiły się w badanym materiale - księdze "Hotaru" z "Opowieści o księciu Genji". Przeprowadzona analiza pokazała, że w honoryfikatywności starojapońskiej zdecydowanie dominowała warstwa wywyższająca (sonkeigo), natomiast prawie w ogóle nie pojawiała się honoryfikatywność uprzejma, skierowana na odbiorcę komunikatu (teineigo) - choć gramatyki klasycznego języka japońskiego stwierdzają, iż teineigo było już żywą subkategorią w okresie Heian.