Understanding Health-seeking Behaviors and Barriers to Healthcare Access Among Ukrainian Migrant Women Working in the Domestic Sector in Warsaw, Poland (a Qualitative Study)

Abstract

Research on migration and health shows that immigrants, especially those with precarious legal status, encounter barriers to accessing healthcare. In Poland, migrants’ interactions with the healthcare system remain understudied. This study begins to fill the gap by focusing on healthcare use and access strategies among Ukrainian migrant women working in the domestic sector, whose access to services remains uncertain due to legal status, circular migration patterns, and the informal nature of their work. This explorative qualitative study, based on 10 semi-structured interviews with Ukrainian migrant workers in Warsaw, found that women had difficulties accessing healthcare in Poland and that they often cycled through various insurance statuses. Women were found to deliberately navigate their healthcare options and to strategically use care in both Poland and Ukraine in response to systemic barriers and personal needs. The main barriers to access were lack of formal employment in Poland, healthcare costs, wait times, discrimination, inadequate tourist insurance, language, and fear of legal consequences. Facilitators included access to the national healthcare system, social networks, and the behaviors of some employers. This paper concludes that Ukrainian domestic workers skillfully leverage available access options, but formal employment remains the primary barrier to healthcare. Circular migration patterns and Poland’s lack of cohesive integration policies encourage informality and perpetuate dubious relationships with employers, often leaving migrants uninsured. Recommendations include creating frameworks for low-cost insurance schemes, creating better systems for formalized employment, and ensuring healthcare access is not neglected within the emergent immigration policies.

Badania dotyczące migracji i zdrowia wskazują, że imigranci, zwłaszcza ci o niepewnym statusie imigracyjnym, napotykają bariery w dostępie do opieki zdrowotnej. W Polsce, zagadnienia związane z kontaktem migrantów z systemem ochrony zdrowia pozostają niezbadanym obszarem badawczym. Prezentowane badanie uzupełnia wiedzę na ten temat, skupiając się na strategiach korzystania z opieki zdrowotnej Ukrainek pracujących w sektorze usług domowych, dla których dostęp do systemu ochrony zdrowia pozostaje utrudniony ze względu na ich status imigracyjny, kontunuowanie migracji cyrkulacyjnej oraz nieformalny charakter wykonywanej pracy. Prezentowane badanie jakościowe, oparte na dziesięciu wywiadach z Ukrainkami pracującymi w Warszawie, wykazało, że mają one trudności z dostępem do opieki zdrowotnej w Polsce, przy czym często zmienia się posiadany przez nie status ubezpieczenia. Badane Ukrainki strategicznie korzystają z opieki medycznej zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie, reagując w ten sposób nie tylko na własne potrzeby w zakresie usług medycznych, lecz również na napotykane bariery o charakterze systemowym. Główne bariery w dostępie do usług medycznych w Polsce związane są z brakiem formalnego zatrudnienia, kosztami opieki medycznej, napotykaną dyskryminacją, posiadaniem nieodpowiedniego ubezpieczenia (turystycznego), barierami językowymi oraz obawami przed konsekwencjami prawnymi. Z kolei czynniki ułatwiające korzystanie z opieki zdrowotnej w Polsce obejmowały dostęp do świadczeń w ramach bezpłatnej opieki medycznej (NFZ), więzi społeczne oraz zachowania niektórych pracodawców. Wyniki badania wskazują, że Ukrainki pracujące w sektorze usług domowych umiejętnie wykorzystują dostępne im opcje korzystania z opieki zdrowotnej w Polsce, przy czym brak formalnego zatrudnienia pozostaje podstawową barierą w dostępie do systemu ochrony zdrowia. Dominacja migracji cyrkulacyjnej i brak spójnej polityki integracyjnej w Polsce sprzyjają nieformalnemu charakterowi zatrudnienia migrantek i asymetrycznym relacjom z pracodawcami, co prowadzić może do braku ubezpieczenia. Rekomendacje sformułowane w oparciu o prezentowane wyniki badania obejmują stworzenie systemu tanich ubezpieczeń zdrowotnych, sformalizowanie zatrudnienia Ukraińców oraz uwzględnienie dostępu do opieki zdrowotnej w polityce integracyjnej Polski.