Abstract
Artykuł poświęcony jest udziałowi jezuitów (m.in. Sebastiana Izquierda, Atanazego Kirchera i Kaspara Knittela) w siedemnastowiecznych poszukiwaniach uniwersalnej metody naukowej, a zwłaszcza w toczącej się ówcześnie dyskusji na temat tzw. wielkiej sztuki wiedzy, wywodzącej się z koncepcji średniowiecznego katalońskiego wizjonera i mistyka, Ramona Llulla. Osobny wątek rozważań stanowią relacje łączące owe poszukiwania z teorią inwencji retorycznej.