Dysmutacje empiryczne w nauczaniu chemii

Abstract

Od 2006 roku na czwartym poziomie kształcenia wprowadzono nowe rodzaje zadań testowych w arkuszach maturalnych przedmiotów przyrodniczych. Testy otwarte odnoszące się do eksperymentu szkolnego miały spowodować zwiększenie znaczenia pracy doświadczalnej w szkolnym laboratorium. Zadanie testowe: zaproponuj doświadczenie…, zapisz obserwacje…, powinny należeć do łatwych, gdyż znajdują swoje źródło w empirycznej pracy uczniów i nauczycieli podczas lekcji. Analiza współczynnika zdawalności takich zadań testowych na kolejnych egzaminach maturalnych, w zestawieniu z wynikami badań nauczycieli, których zdecydowana większość potwierdza, że nie prowadzi doświadczeń laboratoryjnych, lub robi to rzadko, wskazuje na istniejący problem polskiej szkoły. Kolejne badania potwierdzają pojawienie się nowego problemu o charakterze pedagogicznym, psychologicznym i społecznym, na który zwróciłem uwagę już w 2007 roku i nazwałem dysmutacją empiryczną. Empiryczna dysmutacja to pewien rodzaj sytuacji, zjawisk, w których w wyniku braku wszystkich składników doświadczenia potrzebnych do jej zaistnienia, niewielka część osób biorących udział w tej sytuacji osiąga sukces dydaktyczny, ale w przypadku zdecydowanej większości następuje częściowa lub pełna degradacja sukcesu. Artykuł określa przyczyny dysmutacji pedagogicznej, wskazuje sposoby jej zapobiegania oraz na zagrożenia płynące z braku różnorodnych działań profilaktycznych.