Rządzicha oleszycka. Dwór Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej jako przykład patronatu kobiecego w czasach saskich

Abstract

Praca przedstawia zagadnienie organizacji i funkcjonowania dworów kobiecych – przede wszystkim działania o charakterze patronackim, które dają się zaobserwować w początkach XVIII w. w kręgach dworów kobiet wywodzących się z magnaterii. Takim ośrodkiem był dwór prowadzony przez Elżbietę z Lubomierskich Sieniawską, która skoncentrowała wokół siebie krąg współpracowników i przyjaciół połączonych różnorakimi zależnościami. Grupy te można umownie podzielić na krąg rodziny i przyjaciół, dworzan, oficjalistów i współpracowników nieprzynależących do dworu (artyści, duchowni) oraz wszystkich tych, którzy pracowali, ale i korzystali z materialnej opieki patronki (niższa służba dworu oraz ludzie usiłujący pozyskać stałą lub częściową opiekę możnej pani). Odwołując się do wybranych przykładów nawiązania i trwania współpracy czy też zależności pomiędzy patronką a pozostałymi, starałam się odpowiedzieć na pytanie o mechanizmy i relacje towarzyszące stosunkom na linii patron – klient i współpracownik.