Model szacowania pełnych kosztów działalności gospodarstw rolnych

Abstract

Zaprezentowano metodę wyceny kosztu własnych czynników wytwórczych na przykładzie danych gospodarstw prowadzących rachunkowość w ramach Polskiego FADN. Wykorzystano w niej rozwiązania zastosowane przez pracowników Komisji Europejskiej. Założono wycenę kosztów czynników własnych na kosztach płaconych przez rolników za zaangażowanie obcych czynników produkcji (kosztach czynników zewnętrznych). Zastosowane modyfikacje poprzedzone zostały analizą statystyczną czynników różnicujących wynagrodzenia pracowników najemnych oraz wysokość czynszu dzierżawnego. Stwierdzono, że koszt nieopłaconej pracy członków rodziny rolnika powinien być szacowany na podstawie średniego wynagrodzenia w przeliczeniu na 1 AWU w gospodarstwach rolnych z danego regionu FADN i danej klasie wielkości ekonomicznej gospodarstwa (ES6), koszt ziemi własnej na podstawie przeciętnego czynszu dzierżawnego płaconego przez gospodarstwa dodzierżawiające użytki rolne w danym regionie FADN i danej klasie wielkości ekonomicznej (ES6), a koszt majątku gospodarstwa jako równowartość odsetek, które rolnik mógłby uzyskać lokując jego równowartość kapitału własnego w długookresowych papierach wartościowych. W ramach zaproponowanego rachunku możliwe jest wyliczenie dwóch kategorii nadwyżek ekonomicznych: zysku z gospodarstwa rolnego i zysku przedsiębiorcy.