Fenomen słowa. Pomiędzy dialektyką a dialogiem

Abstract

W prezentowanych analizach można było odnieść wrażenie, że słowo umieszczone pomiędzy dialektyką a dialogiem, jest o wiele bliższe płaszczyzny dialogu. Wydaje się, że tylko po części można podzielać takie odczucie. Bowiem dzisiejsze rozumienie dialektyki jest naznaczone jej postmodernistyczną wizją – dialektyki nie tyle między przeciwieństwami, co raczej dialektyki tworzącej przeciwieństwa. Inaczej mówiąc, w postmodernistycznej wizji rzeczywistości można odnieść wrażenie, że celem ruchu dialektycznego nie jest szukanie jedności, lecz tworzenie sprzeczności dla nich samych, rozbijanie świata zastanego. Wydaje się jednak, że i w postdialektycznej rzeczywistości jest miejsce na dialektykę, może na „dialektykę poza dialektyką”. Chodzi bowiem o takie jej ujęcie, które pozostanie na etapie stwierdzenia, iż sprzeczności jako model rozumienia świata mogą być czymś użytecznym. Ważne tylko, by z jednej strony nie zwątpić w dialektyczno-dialogiczny sens słowa opisującego ludzkie dążenie do poznania całości i jedności, z drugiej zaś, by nie uwierzyć zbyt mocno w słowo jako niezależne narzędzie poznania. Ono jest tylko drogą do tajemnicy, ukazującą z całą mocą swoje ubóstwo wobec tajemnicy opisywanych bytów niesionych przez czas.