Zabić tysiąc kobiet na tysiąclecie państwa polskiego. Władza (ludowa) i śmierć w filmie Janusza Kidawy "«Anna» i wampir"

Abstract

Sprawa Zdzisława Marchwickiego – „wampira z Zagłębia” – była jedną z najgłośniejszych spraw kryminalnych okresu PRL-u. Z punktu widzenia władzy miała ona specyficzny charakter, jako że oficjalnie seryjni zabójcy mieli stanowić problem świata zachodniego, rejon, w którym popełniane były zbrodnie, miał charakter prestiżowy, a ofiarą mordercy padła bratanica ówczesnego I sekretarza KW Edwarda Gierka. Zrealizowany w początku lat 80. film kryminalny Janusza Kidawy „Anna” i wampir opowiada historię śledztwa w sprawie wampira z Zagłębia. Zarazem jest to jedna z niewielu produkcji Polski Ludowej, w której tak istotną rolę odgrywa motyw seryjnego mordercy, a milicja przedstawiona została jako struktura niezbyt skuteczna i uzależniona od nacisków z zewnątrz. Sensacyjna fabuła stanowi tu przede wszystkim pretekst do sportretowania aparatu władzy nieskutecznego w konfrontacji z niezrozumiałym zagrożeniem, drążonego przez rozmaite patologie, niezdolnego do zapewnienia bezpieczeństwa w osuwającym się w chaos świecie przedstawionym.