Ewolucja systemu doradztwa rolniczego Unii Europejskiej ostatniej dekady

Abstract

Współczesne systemy doradztwa rolniczego krajów Unii Europejskiej ukształtowały ewolucyjne przemiany i przekształcenia instytucjonalne dokonane w ostatnich dziesięcioleciach. Ewolucja systemu doradztwa rolniczego miała indywidualny przebieg w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, co spowodowało ukształtowanie różnych form systemu doradztwa – od państwowego, przez półpaństwowy, aż do prywatnego. Zmiany te z jednej strony były odpowiedzią na potrzeby rolników, z drugiej zaś wynikały ze specyfiki i możliwości budżetowych danego kraju.

W ogólnym ujęciu, doradztwo jest działalnością zmierzającą do optymalnego rozwiązywania rodzących się problemów. Doradztwo (ang. extension or advisory) wiąże się z czynnością praktyczną – doradzaniem, które jest zdarzeniem społecznym polegającym na doraźnym działaniu udoskonalającym zachowanie jednostek lub grup, przez udział doradzającego (doradcy) w rozwiązywaniu problemów osób, którym się doradza, problemów dostrzeżonych nie tyle przez te osoby lub grupy, ile przez doradzającego. Z kolei doradztwo rolnicze to multidyscyplinarna dziedzina wiedzy łącząca w sobie elementy wielu nauk, między innymi: pedagogiki (andragogiki), psychologii, socjologii, ekonomii, zarządzania, marketingu.

Modern farm advisory systems of the European Union countries were formed under the influence of evolutionary change and institutional transformations which have been made in the recent decades. The evolution of the farm advisory system had a unique course in different countries which resulted in shaping different forms of the advisory system from public, through semi-public to private. The aim of this study is to confirm that the farmers from the most industrialized countries eagerly use the instruments of common agricultural policy in the field of advisory services. It is widely assumed that the proper use of the farm advisory system affects the effectiveness of agricultural production in a specific country, sector or specific trade. The result of the conducted analysis is a thesis that highly developed countries of the Western Europe have been using various forms of agricultural production support for years, including all instruments related to the farm advisory system which favours their agricultural development. The authors put the programs, types, amount and the use of the funds intended for the farm advisory system in selected countries of the European Union to statistical and economic analysis.