Wybrane problemy zapobiegania zaburzeniom stresu pourazowego u funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej

Abstract

Praca w jednostkach ratowniczych Państwowej Straży Pożarnej jest zawodem, który wielu specjalistów z zakresu psychologii uznaje za wyjątkowo stresujący. Pracownicy PSP są permanentnie narażeni na stres wiążący się z ciążącą na nich ogromną odpowiedzialnością za życie ludzi, którym niosą pomoc. Kumulacja napięcia i urazy jakich doświadczają pełniąc służbę, mogą destrukcyjnie wpływać na ich życie. Praca ta, choć jest źródłem stresu, przyciąga osoby charakteryzujące się odmiennym typem osobowości niż ludzie wybierający zawody znacznie mniej ryzykowne i mniej stresujące. Funkcjonariusze służb ratowniczych cechują się znacznie większą odpornością na stres, większą chęcią poszukiwania wyzwań, mają zdolność samokontroli, a przede wszystkim cechuje ich ogromna chęć pomocy i zaangażowania w działania ratownicze. Sami swoją pracę oceniają jako satysfakcjonującą. Nierzadko stawiają sobie znacznie większe wymagania niż jest to potrzebne, dlatego w wyniku porażki wewnętrzne cierpienie jest znacznie większe niż u innych osób. Nastawieni są na działanie i szybkie osiągnięcie celu, cechują się szybkim podejmowaniem decyzji i często ryzyka, narażając się na okaleczenia, choroby i śmierć, aby ratować ludzkie życie. Dla funkcjonariuszy straży dodatkowym problemem jest radzenie sobie z emocjami ofiar wypadków i katastrof. Ogromnie ważne jest właściwe postępowanie z osobami, które doświadczyły urazu. Wymaga to podstawowych umiejętności umożliwiających rozproszenie emocji uratowanych na tyle, by mogli poradzić sobie z sytuacją jaka zaistniała. Aby te techniki przyniosły wymierny skutek, muszą być odpowiednio używane. Nieumiejętność korzystania z nich utrudnia pracę ratownikom PSP. Pomoc psychologiczna powinna być udzielana w sytuacjach zagrożenia na wiele sposobów. Trening wsparcia psychologicznego to sztuka, jaką powinien posiąść każdy z funkcjonariuszy PSP. Jest ona niezmiernie ważna przede wszystkim w nawiązywaniu interakcji z tłumem. Daje ratownikowi poczucie spełnienia oraz łagodzi stres związany z wykonywanym zadaniem. Natomiast ofiarom pozwala docenić otrzymaną pomoc. Oprócz udzielania pomocy psychologicznej w ramach niesienia pomocy ofiarom, coraz częściej oczekiwane jest niesienie pomocy swoim współpracownikom z jednostki, w celu zminimalizowania narażenia na ekstremalny stres, a tym samym ograniczenia rozwoju w przyszłości wtórnego zespołu stresu pourazowego.