Determinanty doskonalenia systemów zarządzania przedsiębiorstw spółdzielczych w warunkach gospodarki rynkowej

Abstract

Determinants of improving cooperative management systems in a free markets economy Cooperative ownership has been functioning in a free market economy since 19th century. According to cooperative law, cooperative enterprises are not only supposed to bring profit to their members but also fulfill their needs. Managing a cooperative enterprise is to abide by its institutional and functional regulations. Institutional regulations are executed by a group of people whose role is to determine the management systems of a cooperative enterprise. These are the managers including the master and the president of the board, who make decisions on management systems in a cooperative enterprise. Functional regulations concern activities involving labour management, which are indispensable for a cooperative to fulfill its tasks such as organization, planning and control. Nowadays the main emphasis in a cooperative enterprise is put on professional management, controlling and marketing, which, in turn, is the contents of the following paper.

W warunkach gospodarki rynkowej spotykamy się z formą własności spółdzielczej, która posiada bardzo długą tradycję sięgającą połowy XIX wieku. W myśl aktualnie obowiązującego prawa spółdzielczego spółdzielnie muszą zapewnić nie tylko zysk, lecz zaspokoić potrzeby swoich członków. Praktyczna realizacja zarządzania spółdzielnią polega na spełnianiu jego założeń instytucjonalnych i funkcjonalnych. Założenia instytucjonalne są spełniane przez grupę osób, która ma za zadanie organizację funkcji zarządzania i kierowania. Są to menedżerowie, którzy jako przełożeni począwszy od mistrza, a skończywszy na prezesie zarządu podejmują decyzje w zakresie zarządzania spółdzielnią. Założenia funkcjonalne polegają natomiast na realizacji tych działań, które służą kierowaniu procesem pracy i są niezbędne do wykonania zadań przedsiębiorstwa. Są to czynności dotyczące organizacji, planowania i kontroli w spółdzielni. Obecnie szczególnie ważne role odgrywają w nich: profesjonalny menedżeryzm, controlling i marketing, co jest treścią przedmiotowych rozważań w artykule.