Wartość odżywcza diety Polaków oraz jej zmiany

Abstract

Przeprowadzona analiza danych pochodzących z badań GUS dotyczących budżetów gospodarstw domowych pozwala stwierdzić, że aktualna wartość energetyczna przeciętnej dziennej racji pokarmowej Polaka kształtuje się na dość niskim poziomie, niewiele przekracza 2300 kcal, jeszcze kilkanaście lat temu kształtowała się na poziomie powyżej 3000 kcal. Zawartość białka kształtuje się na poziomie niższym niż 80 g, jest to poziom także wyraźnie niższy niż w latach wcześniejszych. Natomiast utrzymuje się raczej wyższy niż zalecany poziom spożycia tłuszczów – przekracza 100 g. Przeprowadzona analiza pokazuje błędy w zakresie komponowania racji żywnościowych u wielu osób, najwyraźniejsze z nich to niedobór wapnia, a także nadmiarowe spożycie sodu (soli). Przesądzanie o nieprawidłowościach w spożyciu innych składników, w tym witamin, na podstawie zaobserwowanych wartości przeciętnego spożycia jest ryzykowne, gdyż rozbieżności między średnimi a orientacyjnie dobieranymi zakresami norm nie są aż tak duże. Z tego można wywodzić brak podstaw do swobodnego sięgania po suplementy diety, gdyż może to często skutkować przekraczaniem poziomów dopuszczalnych. Biorąc jednak pod uwagę miary zmienności w zakresie poziomów i struktury spożycia nie można wykluczyć, że analizy z uwzględnieniem grup ludności mogą dać więcej ścisłych informacji o nieprawidłowościach i tym samym dostarczyć argumentów na rzecz działań poprawiających odżywianie się. Monitorowanie spożycia nabrało w ostatnich latach większego znaczenia z uwagi na coraz mniej wysiłkowy styl życia, który stanowi wyzwanie dla współczesnego człowieka w zakresie dopasowania odżywiania do zmieniających się jego potrzeb, przede wszystkim do zmniejszonego zapotrzebowania na energię diety.