Rys historii medycyny powszechnej Józefa Oettingera

Abstract

Poniższy artykuł jest prezentacją i próbą oceny Rysu historii medycyny powszechnej, dzieła autorstwa jednego z wybitniejszych polskich historyków medycyny wieku XIX, Józefa Oettingera. Oettinger był jednym z pierwszych wśród lekarzy, który w sposób świadomy chciał się poświęcić badaniu przeszłości swego zawodu. Omawiana przeze mnie praca miała być w założeniu zwieńczeniem jego wieloletnich badań i przemyśleń. Nigdy jednak, poza paroma fragmentami, nie była drukowana. Dotrwał natomiast do naszych czasów kompletny rękopis przechowywany w zbiorach specjalnych Katedry Historii Medycyny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rys historii medycyny powszechnej nie miał szczęścia do badaczy. Wspomina się o nim niekiedy, lecz jak dotąd zarówno jego zawartość, styl narracji, układ wewnętrzny, jak i ewentualne inspiracje, które mogły towarzyszyć powstawaniu dzieła, nie były przedmiotem głębszej analizy. Ten tekst ma na celu w pewnym stopniu tę lukę uzupełnić.

The following article presents and attempts to assess The Outline o f the General History o f Medicine, a work by one of the most eminent Polish historians of medicine of the nineteenth century, Joseph Oettinger. Oettinger was one of the first physicians who deliberately wanted to study the past of his profession. The Oettinger’s work discussed in this paper was intended to have been the culmination of the years of his research and historical reflection. His text, however, apart from a few fragments, has never been published. However, a complete manuscript has survived to our days and it is kept in the special collections of the History of Medicine Department of the Jagiellonian University. The Outline of the General History of Medicine has had no luck with researchers. It is mentioned occasionally but so far its content, the style of narration, the internal structure and possible influences that may have accompanied its writing have not been subjected to further analysis. This text is aimed to fulfill this gap to some extent.