dc.contributor.author | Olkusz, Ksenia | |
dc.date.accessioned | 2015-08-07T07:50:32Z | |
dc.date.available | 2015-08-07T07:50:32Z | |
dc.date.issued | 2004 | |
dc.identifier.issn | 0023-592X | |
dc.identifier.uri | https://depot.ceon.pl/handle/123456789/7429 | |
dc.description.abstract | W wieku XIX. mediumizm i spirytyzm, stanowiąc dziedziny spoza kanonu naukowego, będące hybrydą idei nadprzyrodzoności, stały się także jednym z bardziej żywotnych tematów dyskusji dotyczącej eksponowania tych treści na forum publicznym, ich ewentualnej szkodliwości dla odbiorców i eksperymentatorów. Na łamach prasy pojawiały się głosy przeciwników i zwolenników tych dziedzin, tworząc zapis interesującego epizodu historyczno-obyczaj owego.
Jednym z głównych adwersarzy spirytystów był Teodor Jeske-Choiń- ski, który negatywny stosunek do „wywoływania duchów” zaprezentował m.in. w artykule opublikowanym w „Słowie” w 1893 r., pt. Nowoczesny mistycyzm. Głównych przyczyn popularyzacji koncepcji mediumicznych upatrywał publicysta w bankructwie idei pozytywistycznych i odrzuceniu postulatów ewolucjom stycznych. Stopniowa deprecjacja dotychczasowych prądów umysłowych doprowadziła jednocześnie do wytworzenia się sytuacji, w której poszukiwanie nowych dróg intelektualnych zapoczątkowało swoistą transgresję. Doszło mianowicie do połączenia pierwiastków nowych (w tym wypadku mediumizmu) z dawną metodologią badawczą oraz sposobem eksplorowania rzeczywistości. W ujęciu Choińskiego pozytywiści byliby jednostkami psychicznie niestabilnymi, umysłowymi rozbitkami, którzy - pragnąc samookreślenia - poddają się wpływom mistycyzmu czy „współczesnej alchemii”, wierząc jednocześnie, że efektem takiego przewartościowania jest odkrycie nowego działu zjawisk. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.rights | Creative Commons Uznanie autorstwa na tych samych warunkach 3.0 Polska | |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/legalcode | |
dc.subject | Teodor Jeske-Choiński | pl_PL |
dc.subject | ezoteryka | pl_PL |
dc.subject | wiedza tajemna | pl_PL |
dc.subject | mediumizm | pl_PL |
dc.subject | spirytyzm | pl_PL |
dc.subject | polemika | pl_PL |
dc.subject | pozytywizm | pl_PL |
dc.subject | literatura pozytywistyczna | pl_PL |
dc.subject | literatura polska | pl_PL |
dc.title | „Majaki. Niedokończona kartka z chwili bieżącej” – antyspirytystyczna filipika Teodora Jeske-Choińskiego | pl_PL |
dc.type | info:eu-repo/semantics/article | pl_PL |
dc.contributor.organization | Ośrodek Badawczy Facta Ficta | pl_PL |
dc.description.eperson | Ksenia Olkusz | |
dc.rights.DELETETHISFIELD | info:eu-repo/semantics/openAccess | |