Kontrola koncentracji w sektorze energetycznym – wybrane zagadnienia

Abstract

Sektor energetyczny charakteryzuje się tradycyjnie wysokim poziomem zaangażowania państwa. Obecność państwa w sektorze energetycznym, przy zmieniających się formach tej obecności, wydaje się nieunikniona, co wynika ze specyficznych cech tego sektora. Cechy te determinują to, że sektor energetyczny pozostanie w sferze zainteresowania władz publicznych w dającej się przewidzieć przyszłości. Formy obecności państwa w sektorze energetycznym zmieniały się w rozwoju historycznym. W przeszłości państwo było właścicielem wszystkich albo większości przedsiębiorstw zajmujących się produkcją i dystrybucją energii. Obecnie państwo nadal odgrywa aktywną rolę na tym rynku, ale za pomocą głównie instrumentów administracyjnych (regulacyjnych). W Polsce bezpośrednie oddziaływanie państwa na sektor energetyczny odbywa się za pomocą trzech rodzajów instrumentów i jest realizowana przede wszystkim przez trzy różne instytucje: Ministra Skarbu Państwa, który dysponuje środkami oddziaływania właścicielskiego, Ministra Gospodarki, który dysponuje środkami oddziaływania politycznego i ekonomicznego oraz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, który oddziałuje z wykorzystaniem środków administracyjnych. Ten rozdział instytucji i środków jest wyrazem nowej filozofii funkcjonowania państwa w gospodarce wolnorynkowej oraz postępującej liberalizacji i prywatyzacji sektora energetycznego.

Do wskazanych sposobów bezpośredniego oddziaływania państwa na sektor energetyczny należy dodać jeszcze środki ogólne, które mają charakter ponadsektorowy. W szczególności warto tutaj wskazać działalność Prezesa UOKiK, który jest centralnym organem państwa właściwym w sprawach publicznoprawnej ochrony konkurencji i konsumentów. Przedsiębiorcy z branży sektora energetycznego są częstymi klientami organu antymonopolowego , co niekoniecznie wynika z faktu, że tak często naruszają prawo antymonopolowe, ale raczej z powszechności świadczonych usług. Prezes UOKiK oddziałuje na przedsiębiorców z sektora energetycznego, w zakresie ochrony konkurencji, przeciwdziałając ich antykonkurencyjnym porozumieniom oraz nadużywaniu pozycji dominującej, a także kontroli koncentracji przedsiębiorców. Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie podstaw kontroli procesów koncentracyjnych przedsiębiorców z sektora energetycznego oraz wskazanie najciekawszych orzeczeń Prezesa UOKiK wydawanych w sprawach połączeń przedsiębiorców z sektora energetycznego.