Tajemnice żywych trupów. Motyw zombie we współczesnej fantastyce polskiej (rekonesans)

Abstract

Wyczerpanie się formuły i stereotypowe traktowanie motywu zombie zaowocowało zapotrzebowaniem na realizację w konwencji pastiszu lub przynajmniej odmiennym sposobem wyzyskania tego toposu. W przypadku opowiadań Kaszyńskiego i Mroczek schemat poddany zostaje swoistej rekombinacji czy „renowacji” w perspektywie parodystycznej. Stąd w Przebudzeniu świat widziany jest oczami potwora, a w Tylko ciało nieudolność rzekomo doświadczonej wiedźmy staje się przyczyną jej przeobrażenia w monstrum (zresztą, co ważne, bohaterka przyjmuje informację o transformacji w wampira w zadziwiająco niefrasobliwy sposób). Z kolei Grzędowicz pokazuje motyw zombie w zupełnie innym oświetleniu, interpretując go w kontekście globalizacji i wykładając jako zagrożenie cywilizacyjne. Natomiast Greps powiela schemat zombie przede wszystkim w płaszczyźnie wizualnej, choć przyznać też trzeba, że monstra potraktowane zostały w Październikowej opowieści jako wątek poboczny. Służą one dopełnieniu wizerunku zła w ogóle, stanowiąc wykładnię dla pierwotnych lęków każdego człowieka.