Bilans polskiego członkostwa w Unii Europejskiej

Abstract

W 2014 roku Polska obchodziła jubileusz dziesięciolecia członkostwa w Unii Europejskiej. Inspiracją do przygotowania niniejszej publikacji było pierwsze ogólnopolskie seminarium naukowe pt. „Bilans polskiego członkostwa w Unii Europejskiej” – inicjatywa zrealizowana w ramach cyklu „10 seminariów na 10-lecie członkostwa Polski w UE”. Honorowe-go patronatu temu przedsięwzięciu udzielili Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rektor Uniwersytetu Warszawskiego oraz Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce. Stanowiło to impuls do przeprowadzenia wieloaspektowego podsumowania oraz okazję do uwypuklenia rangi podejmowanej problematyki, zarówno w środowisku akademickim, jak i wśród krajowych i unijnych polityków. Grono autorów wywodzi się spośród uczestników seminarium. Analizy, wykonane z myślą o przygotowaniu tej publikacji, prezentują najnowsze wyniki dotyczące wymiaru politycznego, społecznego i ekonomicznego członkostwa Polski w Unii Europejskiej w rocznicę naszego wstąpienia do tej organizacji. Monografię rozpoczyna artykuł Z. Czachóra, stawiający 10 hipotez wyjściowych dla niniejszej publikacji. W następnej kolejności zamieszczono analizy prowadzone w ujęciu teoretycznym i o charakterze ogólnym. T. G. Grosse porusza takie aspekty, jak m.in. sukcesy w wymiarze geopolitycznym, przy wdrażaniu europejskich środków pomocowych, dotyczące impulsów kształtujących model rozwoju polskiej gospodarki, wzmacniających instytucje demokratyczne oraz modernizujące polską administrację. M. Cichocki analizuje model rozwoju Polski po pierwszej dekadzie członkostwa w Unii Europejskiej w układzie centrum-peryferie. Następnie J. Sielski wnioskując w oparciu o koncepcję przywództwa politycznego poszukuje przyczyn słabości partycypacji politycznej w Unii Europejskiej. W kolejnym artykule J. Czaputowicz weryfikuje przydatność podejść liberalnych i realistycznych do wyjaśniania obecnych stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej. W teoriach liberalnych ważną rolę odgrywa koncepcja potęgi normatywnej, natomiast teorie realistyczne podkreślają znaczenie siły i interesów państw w kształtowaniu polityki zewnętrznej Unii Europejskiej. W drugiej kolejności zamieszczono teksty dokonujące weryfikacji wcześniej zakreślonych problemów badawczych. Artykuł mojego autorstwa bada potencjalny wpływ i możliwości jego wykorzystania przez reprezentantów Polski w instytucjach, organach i innych jednostkach organizacyjnych Unii Europejskiej na podejmowane decyzje w UE. Ocenie podlega stan zatrudnienia oraz sposób reprezentacji z uwzględnieniem charakteru ośrodka władzy. W badaniu zastosowano komparatystykę w ujęciu ilościowym oraz metodę analizy decyzyjnej. Analizą objęto instytucje uczestniczące w procesie decyzyjnym UE ze szczególnym uwzględnieniem możliwości koordynacji i współdziałania osób w nich zatrudnionych. Następnie I. Kraś dokonuje porównania stanu rozwoju polskiej gospodarki na tle pozostałych państw kontynentu w ciągu ostatnich ponad dziesięciu lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Analiza dotyczy konwergencji realnej, nominalnej i poziomu innowacyjności naszej gospodarki. Monografię zamyka artykuł A. Daniluk dotyczący wzmacniania pozycji Polski na arenie międzynarodowej poprzez realizację programu Partnerstwa Wschodniego. Analizie podlega znaczenie dla Polski wprowadzenia do debaty europejskiej kwestii zacieśniania stosunków z Europą Wschodnią oraz korzyści jakie RP odnosi z ustanowienia i realizacji programu Partnerstwa Wschodniego. Podjęta zostanie również próba oceny polskiej koncepcji z punktu widzenia przydatności zagadnień dotyczących Europy Wschodniej dla rozwoju działań zewnętrznych Unii Europejskiej.