Od dewiantów do normalsów. Przemiany piętna społecznego

Abstract

Wiek XXI jest czasem zmian. Na naszych oczach tracą wpływ wielkie systemy organizujące ludzką myśl, historię i społeczeństwo. Skoro Friedrich Nietzsche ogłosił śmierć Boga, Francis Fukuyama obwieścił śmierć człowieka, a Zygmunt Bauman upłynnił struktury społeczne, to nie istnieje już potrzeba naprawiania, modyfikowania czegokolwiek. Wobec ciągle zmieniającej się rzeczywistości społecznej problem Innego przynosi nowe nurty analiz teoretycznych. W postmodernizmie nasza tożsamość jest płynna, a różnice mile widziane. Czy można zatem w świecie postmodernistycznym pytać: Kim jest Inny? Czym jest piętno? Czy w ogóle wyróżniamy takie kategorie? Doświadczenie życia codziennego pokazuje, że tak. Z pewnością jednak zmienia się wymiar i zakres oddziaływania piętna społecznego, zarówno na osobę piętnowaną, jak i społeczeństwo. Przedstawiając nowe teorie, warto powrócić do pierwszych ujęć badanego zagadnienia. Również w tym artykule należy zasygnalizować wkład przedstawicieli kierunku naznaczania, interakcjonizmu, psychologii społecznej w rozwój myśli o piętnie społecznym. Dzięki wymienionym nurtom dysponujemy pewnym wyobrażeniem na temat głównych pytań tejże pracy: dlaczego ludzie piętnują, w jaki sposób radzą sobie osoby piętnowane w społeczeństwie, jaki jest mechanizm naznaczania?