Republikańska wizja państwa wobec wyzwań współczesności

Abstract

Ponad trzydzieści lat temu w zachodnich ośrodkach akademickich rozgorzała dyskusja, która odbiła się szerokim echem w środowisku i do teraz pozostaje tematem licznych i gorących debat. Dotyczy ona treści oraz znaczenia ideału republikańskiego, jaki dla „atlantyckiej tradycji myśli politycznej” nakreślili przedstawiciele włoskiego renesansu. Początek dała jej monumentalna praca Johna G. A. Pococka, zaliczanego w poczet twórców „szkoły historyków idei z Cambridge”, poświęcona dziejom tradycji republikańskiej w dobie renesansu . Spośród kontynuatorów jego rozważań na szczególną uwagę zasługuje Quentin Skinner, który współcześnie uchodzi za największy autorytet tej szkoły, jak również twórcę jej programu badawczego. To przede wszystkim on wyeksponował kwestię specyficznego dla tradycji republikańskiej, a różnego od stanowiska przyjmowanego przez liberałów, sposobu ujmowania wolności, który wymyka się popularnej dychotomii zaproponowanej przez Isaiaha Berlina.