Pozycja i znaczenie książąt Sanguszkowiczów w latach 1500–1569 w świetle tytulatury urzędowej

Abstract

W polskiej nauce historycznej tytulatura szlachecka okresu nowożytnego jak dotąd nie stała się przedmiotem odrębnych, monograficznych badań. Obecny stan rozpoznania tej problematyki wciąż w znacznej mierze opiera się na dorobku przedwojennej historiografii, traktującej tytuły szlacheckie głównie jako źródło do badań genealogicznych bądź jako jeden z przejawów staropolskiej kultury i obyczajowości. Po drugiej wojnie światowej tematyką tą zajmowali się niemal wyłącznie filologowie i językoznawcy i dopiero w ostatnich latach tytuły szlacheckie stają się ponownie zagadnieniem, któremu badacze szlachty polsko-litewskiej przyznają coraz większe znaczenie. Pomimo to potencjał badawczy, jaki kryje się w odpowiedniej analizie i interpretacji nowożytnej tytulatury szlacheckiej, wciąż pozostaje wykorzystany w znikomym stopniu. Interesujące i niewątpliwie cenne próby rozpoznania formalnoprawnych uwarunkowań oraz funkcji społecznych i propagandowych tytulatury rodowej, jakie w ostatnim czasie pojawiły się w literaturze, w większym stopniu stanowią zachętę do dalszych monograficznych studiów, aniżeli zaspokajają potrzeby badawcze w tym zakresie.