dc.contributor.author | Majchrzak, Łukasz | |
dc.contributor.author | Olender, Katarzyna | |
dc.date.accessioned | 2015-11-24T11:56:23Z | |
dc.date.available | 2015-11-24T11:56:23Z | |
dc.date.issued | 2015 | |
dc.identifier.issn | 2082-9213 | |
dc.identifier.uri | https://depot.ceon.pl/handle/123456789/8079 | |
dc.description.abstract | Artykuł poświęcony jest wykonywaniu zabiegu trepanacji czaszki w prekolumbijskich Andach Środkowych. Przed połową XIX wieku panowało przekonanie, że rdzenni mieszkańcy Nowego Świata nie byli w stanie pojąć medycznego sensu takiego zabiegu, zaś rejestrowane czasem przez podróżników przypadki otwierania czaszki uważano za element praktyk rytualnych. Dzięki odkryciom archeologicznym dokonanym w ostatnich dekadach XIX wieku oraz przez cały wiek XX stało się jasne, że na terenie Andów Środkowych trepanacje wykonywano już dwa tysiące lat przed przybyciem konkwistadorów i przynajmniej połowa zabiegów kończyła się sukcesem. W okresie istnienia imperium Inków (1430–1533) skuteczność zabiegu sięgała 80–90%. Jednocześnie (jest to o tyle bardziej znaczące, że) w czasach prekolumbijskich nie znano pisma w naszym rozumieniu, nie było również uniwersytetów ani szkół medycznych. W artykule wykazano, że na rozwój sztuki trepanacji bezpośredni wpływ miały konflikty i działania wojenne, które co jakiś czas wybuchały w różnych częściach Andów od końca I tysiąclecia p.n.e. do momentu przybycia Hiszpanów. Zaprezentowano ponadto często pomijane kwestie, jakimi są antyseptyka oraz koncepcje choroby w starożytnych Andach. | pl_PL |
dc.language.iso | pl | pl_PL |
dc.publisher | Towarzystwo Doktorantów UJ | pl_PL |
dc.rights | Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne 3.0 | |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/legalcode | |
dc.subject | choroby | pl_PL |
dc.subject | chirurgia | pl_PL |
dc.subject | medycyna | pl_PL |
dc.subject | trepanacje | pl_PL |
dc.subject | wojna | pl_PL |
dc.subject | Andy | pl_PL |
dc.title | Trepanacje czaszki w starożytnych Andach Środkowych | pl_PL |
dc.type | info:eu-repo/semantics/article | pl_PL |
dc.contributor.organization | Uniwersytet Jagielloński | pl_PL |
dc.description.eperson | Zeszyty Naukowe TDUJ | |