Pokaż uproszczony rekord

dc.contributor.authorFikus, Sebastian
dc.date.accessioned2015-12-27T21:43:25Z
dc.date.available2015-12-27T21:43:25Z
dc.date.issued2013-09
dc.identifier.isbn978-83-63352-16-5
dc.identifier.urihttps://depot.ceon.pl/handle/123456789/8310
dc.description.abstractW ostatnich latach powstało w Niemczech wiele prac historycznych, które zwracają uwagę na dominująca rolę dawnych elit hitlerowskich w różnych obszarach życia Republiki Federalnej. Mówi się o tym zjawisku z zawstydzeniem, ale przyjmuje się, że nie miało ono wpływu na rozwój sytuacji politycznej w Republice Federalnej. W książce „Trudny spadek dysydentów III Rzeszy w Republice Federalnej Niemiec” podjąłem trud udowodnienia, że teza ta nie jest prawdziwa, a za przykład posłużyły mi właśnie powojenne losy dysydentów III Rzeszy. Byli to ludzie, którzy w trudnych latach hitleryzmu zachowali niezależność myślenia i często podejmowali świadomie ryzyko czynnego przeciwstawienia się reżimowi. Wielu z nich na podstawie politycznych wyroków zostało wymordowanych. Po 1945 czyny dysydentów uznane zostały paradoksalnie za kryminalne, a konsekwencje hitlerowskich wyroków ponosić musiały przez kilkadziesiąt lat rodziny zamordowanych ofiar. Prawo niemieckie stanowiło bowiem, że osoby skazane prawomocnymi wyrokami mają dalece ograniczone prawa do świadczeń socjalnych. Przez 59 lat rehabilitowano w niemieckim Bundestagu kolejne grupy dysydentów III Rzeszy. Do 2009 roku zwlekano z uchyleniem bodaj najbardziej politycznych wyroków hitlerowskich, jakimi były kary za „zdradę wojny”. Za czyn ten karano wyłącznie śmiercią, a w większości wypadków polegał on na geście elementarnej pomocy prześladowanym, czy jakichkolwiek przejawach politycznej niezależności. Uchylenia tych wyroków domagała się posłanka SPD Lambrecht jeszcze w dniu 2 lipca 2009 roku, argumentując sytuacją rodzin ofiar. Mówiła wówczas z trybuny Bundestagu: „Ile było kobiet, które nie tylko w czasie wojny, ale również i później w Republice Federalnej musiały z tym społecznym ostracyzmem żyć. Dziesiątki lat były pomiatane przez otoczenie, sąsiadów, sklepikarzy, miejscowego policjanta. Pogardzali nimi nawet najbliżsi krewni dlatego, że ich mężowie uchodzili za zdrajców wojny. Jak straszenie musiały to przeżywać dzieci tych żołnierzy, kiedy przez swoich kolegów ze szkoły czy z sąsiedztwa były poniżane, bite i dosłownie opluwane, ponieważ ich ojcowie byli «zdrajcami wojny»”. Musiały upłynąć całe dekady, żeby niemiecki Opór wobec hitleryzmu zajął należne miejsce w niemieckiej świadomości narodowej, żeby przestał być obiektem pomówień o zdradę, aroganckich żartów i kpin w karczemnych dyskusjach. Na zjawisko to złożyło się wiele przyczyn. Decydujące znaczenie miała chyba jednak pragmatyczna polityka Konrada Adenauera, dla którego najważniejsza stała się dynamiczna odbudowa kraju, a nie rozliczanie przeszłości. Akceptując powrót hitlerowskich aktywistów pozyskiwał nie tylko ich lojalność, ale również zaangażowanie w dzieło odbudowy. Konsekwencją tej polityki był masowy powrót elit funkcyjnych. Dawni aktywiści swoje czyny usprawiedliwiali najczęściej twierdzeniami, że wszyscy musieli się reżimowi podporządkować i uczestniczyć w jego zbrodniach. Dysydenci byli żywym zaprzeczaniem tego poglądu. Czym słabsza była ich pozycja, tym większa wiarygodność zapewnień dawnych zbrodniarzy o ich niewinności. Z pośród hitlerowskich elit funkcyjnych utrzymaniem poglądu o kryminalnym charakterze działań dysydentów szczególnie zainteresowani byli sędziowie. Po 1945 miała miejsce prawie całkowita restauracja systemu sądowniczego III Rzeszy. Rehabilitacja dysydentów III Rzeszy w oczywisty sposób byłaby oskarżeniem prawników, którzy nakazywali ich mordowanie. Refleksje te pozwoliły na sformułowanie głównej tezy pracy, że istnieje wyraźna korelacja pomiędzy Adenauerowskim „cudem gospodarczym” i wielopłaszczyznowymi późniejszymi sukcesami Republiki Federalnej, a dyskryminacją dysydentów III Rzeszy. Tezę tą starałem się udowodnić przede wszystkim w oparciu o protokoły różnych gremiów Bundestagu z lat 1949 do 2009. W pracy posłużyłem się również całym szeregiem dokumentów uzyskanych z Politisches Archiv des Auswärtigen Amtes, Bundesarchiv Koblenz i Bundesarchiv Militärarchiv Marburg. Ważnym źródłem były licznie przywołane wyroki powojennego sądownictwa. W tekście cytowane są liczne archiwalne publikacje prasowe, które są interesujące nie tylko ze względu na przytoczone tam informacje, ale również stanowią świadectwo czasów, w których powstawały. W pracy Autor starał się zwrócić uwagę na zdumiewający kontrast pomiędzy powszechnym, nieomal rytualnym obowiązkiem odżegnywania się od III Rzeszy w Republice Federalnej, a rzeczywistą trwałością wielu politycznych uprzedzeń, stereotypów i przyzwyczajeń z czasów reżimu hitlerowskiego.pl_PL
dc.description.sponsorshipFundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Warszawapl_PL
dc.language.isoplpl_PL
dc.publisherInstytut Historii Polskiej Akademii Nauk Warszawapl_PL
dc.rightsCreative Commons Uznanie autorstwa na tych samych warunkach 3.0 Polska
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/legalcode
dc.subjectkultura politycznapl_PL
dc.subjectrozliczanie zbrodniarzy wojennychpl_PL
dc.subjectprzywilej sędziowskipl_PL
dc.subjectRudolf von Schelihapl_PL
dc.subjectFritz Bauerpl_PL
dc.subjectdezercjapl_PL
dc.subjectzdrada wojnypl_PL
dc.subjectKonrad Adenauerpl_PL
dc.subjectClaus von Stauffenbergpl_PL
dc.subjectKrąg z Krzyżowejpl_PL
dc.subjectHelmuth von Moltkepl_PL
dc.subjectrozliczenia zbrodniarzy hitlerowskichpl_PL
dc.subjectniemiecki ruch oporupl_PL
dc.subjectSSpl_PL
dc.subjectIII Rzeszapl_PL
dc.titleTrudny spadek dysydentów III Rzeszy w Republice Federalnej Niemiecpl_PL
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/bookpl_PL
dc.description.epersonSebastian Fikus
dc.rights.DELETETHISFIELDinfo:eu-repo/semantics/openAccess


Pliki tej pozycji

Thumbnail

Pozycja umieszczona jest w następujących kolekcjach

Pokaż uproszczony rekord

Creative Commons Uznanie autorstwa na tych samych warunkach 3.0 Polska
Poza zaznaczonymi wyjątkami, licencja tej pozycji opisana jest jako Creative Commons Uznanie autorstwa na tych samych warunkach 3.0 Polska