Rozwój i jego wychowawcza wartość w pedagogice rozwoju według Jana Pawła II

Abstract

W artykule, wychodząc od kategorii „pracy” i „edukacji”, wyprowadza się kategorię rozwoju, który chociaż postrzegany w aspekcie przyrodniczym i procesualnym jest nade wszystko kategorią aksjologiczną, ważną dla pedagogiki i wychowania człowieka. W obliczu swoistego „wygaszania”, czy „zwijania” dzieł i wytworów ludzkich, z jakim spotykamy się we współczesnej Europie, tym bardziej aktualna staje się aksjologia rozwoju i jej implikacje edukacyjne. Problematykę rozwoju (aksjologicznie) ujmuje społeczne nauczanie Kościoła katolickiego, zwłaszcza papieża Jana Pawła II, kierujące nasze myślenie wyraźnie ku wychowaniu do rozwoju przez miejsca w encyklice Sollicitudo rei socialis wyraźnie mówiące o wychowaniu. Według Jana Pawła II „rozwój domaga się nade wszystko ducha inicjatywy” od jednostek i społeczności, którego przejawem, jak to dobitnie wyraził Benedykt XVI, jest wzrastanie duchowe, umożliwiające pozostawanie otwartym na faktyczny stan rzeczy, na konkretne doświadczenie i całość tego, co nazywamy przemianą, a co się dokonuje zarówno na zewnątrz, jak i w samej osobie. Element duchowy przenikający podjęcie pełnej odpowiedzialności przez człowieka, prowadziłby do stania się wychowawcą samego siebie, co może być postrzegane jako ukoronowanie procesu rozwoju jednostkowego i społecznego, czemu miałoby służyć wychowanie do rozwoju.