Skutki porozumień Światowej Organizacji Handlu w porządku prawnym Wspólnot Europejskich

Abstract

Po wielu latach unikania przez ETS odpowiedzi wprost na pytanie o skutek bezpośredni porozumień WTO w porządku prawnym Wspólnot Europejskich w sprawie Portugalia przeciwko Radzie Trybunał zadecydował o odrzuceniu takiej możliwości. Mimo iż w sprawach Biret i Etablissemenst Biret Trybunał dał nadzieję zwolennikom takiego rozwiązania, w kolejnych orzeczeniach powrócił do doktryny znanej z Portugalia przeciwko Radzie. Presja na ETS i Wspólnoty, aby uznały skutek bezpośredni, jest coraz większa, ponieważ w tej chwili przedsiębiorstwa, czyli główni zainteresowani liberalizacją handlu dzięki WTO, nie mają żadnych skutecznych środków obrony przed naruszeniami porozumień ze strony państw. Co do konsekwencji skutku bezpośredniego przedstawiciele doktryny są podzieleni. Jedni uważają, że byłoby to rozwiązanie korzystne dla wszystkich. Inni natomiast są zdania, że byłoby to korzystne dla partnerów handlowych Wspólnot, lecz dla samych Wspólnot stanowiłoby istotne osłabienie na arenie międzynarodowej. Wydaje się, że tak długo, jak nie zostanie zapewniona wzajemność w kwestii skutku bezpośredniego, jego przeciwnicy mają więcej racji. Jedni i drudzy są zdania, że argumentacja ETS w wyrokach odmawiających skutku bezpośredniego jest z prawnego punktu widzenia co najmniej wątpliwa. Nic jednak nie wskazuje na to, aby w istniejącym stanie rzeczy ETS zmienił zdanie i dopuścił możliwość powoływania się na porozumienia WTO przez podmioty prywatne przed sądami krajowymi.