Bibliografia jako narzędzie badawcze: przykład Polskiej Bibliografii Literackiej
Bibliografia jako narzędzie badawcze_ przykład PBL.pdf (465.81 KB)
Authors
Date
2018
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Abstract
Referat podejmuje problem zmiany funkcji bibliografii w środowisku cyfrowym. Rozwój katalogów bibliotecznych, repozytoriów naukowych, portali naukowych i społecznościowych (academia.edu; biblionetka.pl; lubimyczytac.pl) sprawia, że informacje gromadzone przez bibliografie specjalistyczne z zakresu literatury i sztuki przestają być prymarnym źródłem informacji. Wciąż wyróżnia je rzetelność i naukowa taksonomia, jednak jest ona okupiona opóźnieniem w pojawianiu się informacji w bazach danych. Na przykładzie Polskiej Bibliografii Literackiej (tworzonej od lat 50. w Instytucie Badań Literackich PAN) w referacie zostaną omówione dwa wyzwania stojące przed nowoczesną bibliografią specjalistyczną: 1. pozyskiwanie danych ze źródeł zewnętrznych umożliwiające przyspieszenie prac dokumentacyjnych oraz 2. dostosowanie danych do badań ilościowych. . Odmienne formaty i metodologie gromadzenia materiałów powodują, że wymiana danych między różnymi bazami bibliograficznymi, katalogami bibliotecznymi i repozytoriami stanowi zagadnienie z pogranicza nauk humanistycznych i informatyki. Zauważalną przeszkodą jest brak wypracowanych dobrych praktych w udostępnianiu danych przez różne instytucje. Otwarty dostęp dla użytkowników (np. bardzo wartościowe skądinąd API Biblioteki Narodowej) jest niewystarczający dla specjalistycznych baz i bibliografii (szczególnie tych posługujących się własnymi formatami metadanych), a wiele archiwów (np. Archiwum Radia i Telewizji) w ogóle nie jest przygotowanych na dzielenie się metadanymi z innymi instytucjami. W tym obszarze przedstawione zostaną konkretne przykłady praktyk wykorzystania danych zewnętrznych w rozwoju objętościowym bazy Polskiej Bibliografii Literackiej. Drugie zagadnienie dotyczy funkcji nowoczesnej bibliografii. Rozwój humanistyki cyfrowej oraz narzędzi do przetwarzania i analizy dużych zbiorów danych (Big Data) powoduje, że na bibliografie specjalistyczne można spojrzeć nie tylko jak na źródło informacji, ale również jak na uporządkowany, bogaty zbiór informacji. Bibliografia specjalistyczna może więc pełnić rolę podwójną: poznawczą (dostarczanie informacji) i rolę przedmiotową (dostarczanie materiału badawczego). W tym obszarze przedstawione zostaną konkretne przykłady badań prowadzonych z wykorzystaniem danych Polskiej Bibliografii Literackiej.