Wybór podstawowy a konkretne wybory moralne

Torończak, Edward

Wybór podstawowy a konkretne wybory moralne

Abstract

Jeżeli wybór podstawowy (opcja fundamentalna) nie jest w stanie zawsze koordynować całej egzystencji człowieka w sposób jednoznaczny i logiczny, to ocena moralna postępowania człowieka nie może zależeć jedynie od niego, ale również od pojedynczych czynów rozważanych w ich aspekcie przedmiotowym. W teorii opcji fundamentalnej chodzi o przezwyciężenie jednowymiarowości aktu moralnego, by potraktować go jako całościową strukturę, ujmującą subiektywny i obiektywny wymiar moralności. To stanowi główną rację, by transcendentalność i kategorialność aktu moralnego traktować jako komplementarne sposoby wyrażania dynamizmu moralnego osoby. W każdym człowieku istnieje określona struktura ontologiczna, na której opiera się struktura operatywna działania ludzkiego. Oznacza to, że właściwe założenia metafizyczne i antropologiczne wyboru podstawowego implikują prawidłowe jego rozumienie i zastosowanie w praktyce życia moralnego. Jeśli moralność chrześcijańska zostałaby zredukowana tylko do obszaru opcji fundamentalnej, istniałoby realne niebezpieczeństwo zagubienia jej charakteru integralnego, gdzie czynnik podmiotowy wpisany jest w przedmiotowy wymiar moralności. Dlatego też kategorialność postępowania moralnego pozostaje nadal zasadniczym kryterium weryfikującym prawdę o wyborze podstawowym człowieka, czy jest on „za”, czy też „przeciw” Bogu (Dobru).