Efekt drzwi obrotowych w niemieckiej i polskiej praktyce politycznej

Abstract
Współczesne demokracje zmagają się wciąż z problemami w obszarze kultury politycznej, które w dużej mierze pozostają nierozpoznane i budzą wątpliwości natury etycznej. Jednym z nich jest tzw. efekt drzwi obrotowych definiowany jako „wymiana personelu między sektorem publicznym i prywatnym” (Coen, Vannoni, 2016), zachodzący w sytuacji przemiany polityka w lobbystę i odwrotnie, co prowadzić może do patologii życia publicznego – konfliktu interesów, korupcji itp. Celem niniejszego tekstu jest zbadanie wielowymiarowości zjawiska drzwi obrotowych w polityce niemieckiej i polskiej w ostatnich latach na podstawie danych empirycznych pochodzących z wywiadów przeprowadzonych z doradcami politycznymi z Polski i Niemiec. Badania dostarczają odpowiedzi na pytania o potencjalne konsekwencje efektu drzwi obrotowych dla kultury politycznej w obu państwach i sposoby nań reagowania. Eksploracja danych jakościowych i ilościowych na tle uwarunkowań instytucjonalno-prawnych pozwoliła na stwierdzenie, że zdecydowana większość doradców z obu państw spotkała się z występowaniem zjawiska efektu drzwi obrotowych. Analiza i interpretacja treści wywiadów wskazała na sposoby postrzegania tego zjawiska w Polsce i w Niemczech, jak też pozwoliła na sformułowanie wniosków dotyczących pozytywnych i negatywnych skutków występowania efektu drzwi obrotowych, w tym sposobów przeciwdziałania nieetycznym praktykom z nim związanym i ograniczania jego negatywnego wpływu na życie publiczne przy pomocy wprowadzenia okresu karencji. Z badań wynika, że ocena efektu drzwi obrotowych jest niejednoznaczna, zaś politycy i doradcy mają świadomość trudności wprowadzenia skutecznych praktyk regulacyjnych w tym zakresie.

"The Revolving Door Effect in German and Polish Political Practice" Contemporary democracies are still struggling with problems in the area of political culture that remain largely unrecognised and raise ethical questions. One of these is the so-called ‘revolving door effect’, defined as the ‘exchange of personnel between the public and private sectors’ (Coen, Vannoni, 2016), occurring when a politician is switched into a lobbyist and vice versa, which can lead to pathologies in public life – conflicts of interest, corruption, etc. This text aims to explore the multidimensionality of the revolving door phenomenon in German and Polish politics in recent years on the basis of empirical data from interviews with political advisers from Poland and Germany. The research provides answers to questions about the potential consequences of the revolving door effect on the political culture in both countries and the ways in which they can respond to it. The exploration of qualitative and quantitative data against the institutional-legal background made it possible to conclude that the vast majority of advisors from both countries have encountered the phenomenon of the revolving door effect. The analysis and interpretation of the content of the interviews indicated the ways in which the phenomenon is perceived in Poland and Germany, as well as allowed to formulate conclusions on the positive and negative effects of the revolving door, including ways to counteract the unethical practices related to it and to limit its negative impact on public life by introducing a cooling-off period. The research shows that the assessment of the revolving door effect is inconclusive, while politicians and advisors are aware of the difficulties of implementing effective regulatory practices in this area.
Description
Keywords
Citation
H. Wyligała, M. Piotrowska, Efekt drzwi obrotowych w niemieckiej i polskiej praktyce politycznej, w: A. Kopka, D. Piontek (red.), Polityczna kultura ekspercka w Polsce i w Niemczech. Politycy, doradcy i lobbyści w perspektywie porównawczej. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań 2022, s. 307-332.